Tessera caerulea — commentariolum. Numeri cum lineis subscriptis — notae textuales in quinque fabulae lineas. Tessera viridis — translatio.
ACTUS V, SCENA i ![]()
CATESBEIUS, DUX BUCKINGHAMIAECATES. Plagis teneri laetus imbelles feras
1215
Glocestrius triumphat. In manus suas
Optata cecedit praeda. Tuto fraus loco
Versatur. Obscuro tenetur carcere
Nepos uterque, decora regni iam libet
Spondere sibi, soliumque fratris mortui. 1220
Qualis feras odore longo sentiens
Canis, postquam vicinam praedam percipit,
Cervice celeri pugnat, et presso vias
Scrutatur ore, talis omnibus modis
Aptare dextris sceptra fratris dimicat. 1225
Regnoque sperato prope Britanniae inhiat,
Regni futura iacta iam sunt semina.
Procerum cohors irata reginae nequit
Perferre stirpem. Poscit ad poenam ferox
Dum lite pugnant anxii. Clam perdere1230
Dux cogitat quicunque coeptis obstrepant.
Duce absque Buckinghamio sed nectere
Dolos suos veretur, et fraudes timet.
Iussit ducis mentem superbam incendere
Et concitare prolis odium regiae, 1235
Ut sceptra parvis excidant infantibus,
Patruique Buckinghamius fraudes iuvet,
Regnumque dux infensus acquirat sibi.
Ut suspicentur interim proceres nihil,
Hi de creando rege iussi consulunt.1240
Catesbei, quid cessas parare duci thronum?
Huc ferre Buckinghamium video gradum.
Animo tumet superbus, huic nectam dolos.
Flos Angliae praeclara progenies Iovis,![]()
Et maximum quassae Britanniae decus,1245
Quod otium securus alis, immemor
Propriae salutis? Quale vulnus accipit
Collapsus imperii status, si concitus
Temere furor iuvenalis opprimat inscium!
Aetatis haud mulcetur ira fervidae.1250
BUCK. At si quis excelsa potens aula levis
Immunis imperio deae suum potest
Iactare foelicem statum haud fragili loco,
Excelsus id heros Buckinghamius potest.
Quodnam sed omen istud ambiguus iacis1255
Dubio ore? Carceris nigri lecto specu
An hostis in nostrum caput frustra ruit?
CATES. Locus sed omni liber arbitrio vacet.
BUCK. Nudate turba servuli nostrum latus.
CATES. Nihil timet generosa magnanimi indoles, 1260
Se posse vinci magna virtus dum negat.
Praemia ferunt fastus sui Riverius
Heros Graiusque. Primus hic gradus mali.
Rex sceptra puerili manu quassans furit.
Minatur olim non inultas fore suas 1265
Iniurias, nec dura fratris vincula
Nec avunculi tulit sui. Mater comam
Lacerata vindictam petit. Minor genu
Quisquis propinquus sit, sibi fieri putat.
Nunc ergo prudens ista tecum cogita. 1270
Nam si pepercerit hostibus manus tuis,
Et traxerint matris propinqui spiritum,
Affines coram rege criminis arguent.
Nunquam tuas cessabit in poenas furor.
At si timori spiritum evomant tuo,1275
Iramque iustam sanguine extinguant suo,
Regem timebis, scelere dum vincit scelus
Domusque cognatae fremit diram luem.
BUCK. Furor brevis pueri statim restinguitur.![]()
CATES. At ira praeceps est magis pueri levis.1280
BUCK. Minuet dies. Vehemens quod est ruet illico.
CATES. Nunquam sinet parentis immensus dolor
Mori. Incitant matrem suorum vincula
Et filium matris querelae.
BUCK.Criminis
Pars istius Glocestrius fuit.
CATES.Furor 1285
Satiatur ultione. Sontem negligit,
Punit scelus.
BUCK.Ducis potest authoritas
Ferociam pueri minuere.
CATES.Dum puer
Est.
BUCK. At suum semper timebit patruum.
CATES. Quenquam timere nescit imperii decus.1290
BUCK. Quod nos tueri salubre consilium potest?
CATES. Quod principi vestram necem solum vetat.
BUCK. Pulsabit usque matris ira filium?
CATES. Nocere mortuus nihil natus potest.
BUCK. Mali medela sola tollere principem? 1295
CATES. Vinci nisi scelere novo scelus nequit.![]()
Quoddam scelus honestum necessitas facit.
Plagis tenetur capta dispositis fera.
Quasi <in> vinclis uterque servatur nepos,
Levi peribunt Claudiani nutu ducis.1300
Periere iam iam, si tibi nunc consulas.
Glocestrium munit satelles clam ducem.
Mores notat secretus excubitor tuos
Qualem tuorum <tibi> falsum minime putes,
Adversus illum forte si quicquam pares. 1305
Nihil timendum si vides, time tamen.
Incerta multorum fides, constans nihil.
Inimica crede cuncta. Turbatus solet
Simulare multa vultus, et fingit dolos.
Fratri Thyestes liberos credens suos 1310
Mistum suorum sanguinem genitor bibit.
BUCK. Quid nunc? Cur haeres? Quodve consilium diu,
Vesane, torques? Carceri heroas datos
An paenitebit? Hoc inertis est viri.
Hunc ira regis terret: an puerum times? 1315
An foeminam? Nam fata cognatos premunt.
Versantur illinc odia splendidi ducis
Cuius potestas summa, quem cuncti tremunt.
Quaeris salutem? Tutus hinc eris magis.
Confide summis et fidem praesta duci. 1320
CATES. Properata regem fata si vita eximant,
Parabit haeres sceptra Richardus sibi.
Tu sola iactatae columna patriae.
Ambire regnum ope dux tua Gloscestrius
Facile potest. Utrique vitam munies. 1325
BUCK. Nunquam meo ludet cruore regulus
Cuius minas satiabit ereptum caput.
Iactura parva principis, vitam tuam
Servare si possis. Parum pueros decent
Decora regni. Matris hoc regnum invidae, 1330
Haud regis esset, cuius impulsu in necem
Solum suorum armatur iratus puer.
DUX BUCKINGHAMIAE, DUX GLOCESTRIAE, CATESBEIUS BUCK. O Claudiane rector, Eborum domus
Spes una, necnon periculi consors mei,
Nobis gravem tuus parat necem nepos. 1335
Casus suorum maestus Edwardo satus
Plangit, minasque fletibus miscet graves.
Abdenda vinculis opaci carceris
Infausta proles regis, aut nostra nece
Suae domus litabit ultrices deas.1340
GLOC. Horrere vindicis potentiae faces
Cogunt trucesque regis irati minae.
Salubre praecipitare consilium decet.
Quo longius serpit malum robustius
Fieri solet, brevisque consiliis mora 1345
Datur.
BUCK.Medela tristis ingenti malo
Paratur. En facile scelus vinci nequit.
Semper minatur ira caeca principis.
Vindicta sceptro armata pugnat acerrime.
Testor Deum, summumque caelorum decus, 1350
Quodcunque consulas, sequar vitae ducem.
GLOC. Tremulos per artus horror excurrit vagus.
Iuvenile novi regis ingenium, ferox,
Indocile. Flecti non potest, frangi potest.
Si patimur, exitium nobis parat grave.1355
Redimere vitam vinculis regis licet,
At heu pudet fraterna regna demere.
Undique frequens ridens Lancastrium genus
Lapsamque gaudebit domum aemuli sui.
Consulere sed vitae quia propriae decet, 1360
Nec patriam decet onerare luctibus,
Fraterna posco sceptra iure sanguinis
Vestraeque fautores salutis vos voco.
Coeptis tuam si spondeas nostris fidem,
Iuro supremos qui tenent caelum deos 1365
Natus meus solamen unicum tuam
Natam maritus uxorem ducet sibi.
Quod vindicas, Herfordiensis eris comes,
Opes, supellex, quicquid aula possidet
Illustre, vobis cuncta succumbent tua. 1370
BUCK. Deos eosdem iuro sideribus fretum,
Et unda flammis, ovibus et lupus rapax,
Nox atra soli aeterna iungetur comes,
Tamesis aquis carebit aequor piscibus,
Partes priusquam perfidus linquam tuas. 1375
CATES. Nunc ergo coepta vota, demens, perfice,
Primumque regulos ad arcem transferas
Famulosque substituas novos nepotibus
Dicto tuo quos audientes autumas,
Et nulla deinceps ad regem pateat via. 1380
Populi <necnon> strepitum ad tuos transfer lares,
Et subditorum averte regi lumina,
Calcentque tua posthac clientes limina.
GLOC. Quin nos proceres latere fraudem convenit
Dum rapta nostris sceptra manibus cederent. 1385
CATES. Adhuc corona regium cingi caput
Non posse dimissi monebunt nuncii.
Tuoque iussu confluat procerum cohors
Ut magna celebrentur comitia Britanniae.
Dum cogitabundi suum capiunt iter, 1390
Et urbe nudati manebunt viribus,
Et arma meditantes priusquam iungerent,
Incerta cum sit invicem fides sibi,
Erepta puero sceptra tutus posside.
BUCK. At nobilem haud fallet Hastingum dolus. 1395
Stanleius heros urbe quoque considet
Antistesque Eliensis. Astum intelligent
Si clam coire separatim senserint.
GLOC. De rebus iam gravissimis ut consulant
Coire proceres singuli iussu meo,1400
Ne nostra coepta intentus animus occupet.
BUCK. At quis tui simul comes consilii erit?
Res magna paucis expediri non potest.
[ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ]
GLOC. Quem non metu possessa sceptra compriment?
Deesse nostro authoritas voto nequit. 1405
BUCK. Pervince multis praemiis vulgus leve
Donisque cumula plurimis qui partibus
Ut haereant tuis facile duci possunt.
Vincere pecunia quos nequit, coget metus.1410
CATES. Difficile procerum animos statim cognoscere.
GLOC. Quasi publicis de rebus anxius nimis,
Quos suspicor sollicitus usque consulam.
Dum multa proponam dubius et volvimus
Secreta regni, mens patebit abdita.1415
Hastingus unus principi palam studet,
Et debitos defert honores regulis.
Hic gratus Anglis et potens multum mea
Iuvare sceptra vel mori prius decet.
CATES. Is principi favebat Edwardo nimis. 1420
Nunquam potest promissa convelli fides.
GLOC. Temptare perversam decet mentem magis.
Forsan virum frangas reluctantem metu.
Ego interim rebus Britannis consulam.
CATES. Quid nunc agis, Catersbei? Quin tibi consulas. 1425
Nunc advoca astus animi, nunc fraudes, dolos,
Totum Catesbeium. Thronum si particeps
Fraudis ducis procuret Hastingus, fidem
Tibi derogas, minusque posthac creditur.
Si spiritum peremptus inimicum expuat,1430
Quasi pertinax amor colat pueros nimis,
Praeesse solus tu potes Lecestriae
Successor Hastingi. Duces credent magis.
Bene est. Pereat, ut nostra crescat gloria.
Infausta dirus rumpat ensis viscera. 1435
Studere fingam regulis durum nimis
Flecti nec ulla posse pertinacem prece.
![]()
SCENA ii ![]()
STANLEIUS, HASTINGUSSTAN. Pectus stupet, dubioque perculsum metu
Agitatur. Huc illuc rotatur, nec potest
Se evolvere. Ominatur aliquid mens malum. 1440
Divulsa quid consilia sibi locis volunt?
Dum pars in arce, pars alia praetorio
Deliberat, novit tonans pater ille quid
Disiunctus heros mente versat callida:
Per nos ut imperio inhiare, vel necem 1445
Nobis, vel insidias struere regi queat.
Hoc quicquid est metuo nimis.
HAST.Ponas metum,
Illustre Stanlei genus, nec torqueat
Suspicio mentem vana. Nihil in nos grave
Patrare possunt, quamdiu meus simul 1450
Adsit Catesbeius (inde qui nunquam solet
Abesse) quod velut ore prolatum suo
Absens non audio.
STAN.Fides at adultera
Non raro tecta fronte blanda absconditur.
Virtutis umbra turpe pugnat vitium, 1455
Falsumque vultum haud exprimunt pauci dies.
HAST. Cumulata meritis firma constitit fides.
Iussum meum Lecestrii summe colunt,
Multumque Northamptoniis potens valet.
Rerum mearum summam in illo colloco. 1460
STAN. Serum est cavendi tempus in mediis malis.
Libido regni caeca nullam vim timet.
Imbellis aetas regis obruitur statim,
In nosque secretum nefas post saeviet,
Et nuda praeda perfidis sumus hostibus. 1465
Repetamus at patrios lares celeri gradu
Ubi sepiant suis clientes viribus.
Incepta forte perfidus metuet furor.
HAST. Frustra timemus prosperam sortem satis.
Verbis benignis alloqui blandi duces 1470
Solent, mihique plurimum semper student.
Et ipse populi vota, rumores, metus
Communico Catesbeio dudum meo.
Torquebat alios cura magna principis.
Quaerunt ducem cives, nepotem negligunt. 1475
Quod ista me celavit, haud aeque fero.
Fugere lubet? Nos arguet reos fuga,
Atque revocatos ira perderet magis.
Tutos manentes vita servat innocens.
Sin nos malum maneret, alterius velim1480
Scelesta mens, non nostra damnaret fuga.
Fraus ista (crede) nulla quam demens times.
Rude prius in caelum chaos mutabitur,
Prius astra terris haerebunt, flamine salum,
Quam fallet astrictam fidem Catesbeius.1485
STAN. Mox exitus tantis malis fidem dabit.
![]()
SCENA iii ![]()
DUX GLOCESTRIAE, CATESBEIUS, HOWARDUS EQUESTRIS ORDINISGLOC. Spes concutit mentem metusque turbidam,
Trepidumque gemino pectus eventu labat.
Imago errat semper regni ante oculos mihi1490
Semperque dubium impellit ambitio gravis
Turbatque pectus. Flamma regni concita
Nescit quiescere. sceptra nunc tantum placent.
Non desinam dum summum votorum attigi.
Multum exagitat incerta nobilium fides. 1495
Cui nostra certus consilia credam haud scio,
Nec sunt loco tuto sitae fraudes meae.
HOW. Quid pectus anxium tumultu verberas?
Nescit timere quisquis audet magna. Iam
Regnum petis. Fortuna fortes adiuvat.1500
Ars prima regni posse te cives metu
Retinere. qui timet, rebelles excitat.
Audebit omnia quisquis imperio regit
Et dura tractat sceptra regali manu.
GLOC. Pectus nihil perturbat ignavus metus. 1505
Excede, pietas, mente si nostra lates.
Tuetur ensis quicquid invitum tenes.
Aperire nunc ferro decet fraudi viam.
Nactetur hostis quisquis obstabit mihi.
HOW. Quid Pontefracti vinculis captos tenes 1510
Matris propinquos, nec mori tandem iubes?
Indulta vita caeteris animos dabit,
Et ultro poenas mite supplicium vocat.
Ferro perempti spiritum infestum expuant.
Firmas amicos, caeteri metu labent.1515
GLOC. Hostes simul perire praesentes volo,
Obstare quos sceptris meis novi sagax,
Ut unus omnes occupet pariter metus.
Quorum dubia studio resistit mens levi,
Illos prement mox dura captos vincula. 1520
Quo flectit Hastingus animum?
CATES.Tantum in tuum
Caput.
GLOC.Meis adiutor esse partibus
Renuit?
CATES.Prius profundet artus Ithacus
Fretus et rapax constitet aqua Siculi maris,
Noxque atra terris ante splendorem dabit. 1525
Fraudes abominatur. Atrox quassans caput
Se semper Edwardi fidelem filiis
Fore spondet, hostem regis hostibus gravem.
GLOC. Quid arma possint regis irati sciet
Iramque nostram sanguine extinguet suo.1530
Discant parere principis metu sui.
At qua via mactabo vesanum caput?
CATES. Coniugis amore captus insanit Shori,
Flammas libido nec furentes continet.
Hanc arguas capiti veneficiis tuo 1535
Mortem struere. Causam suae sin paelicis
Amore caecus et furore fervidus
Tuetur infoelix patronus, conscium
Sceleris nefandi suspiceris illico,
Et proditorem patriae incusa suae. 1540
Mox amputet securis infaustum caput.
GLOC. Proceres in arcem confluent iussu meo
Statim, favere certo quos regi scio.
Palam opprimam, reumque criminis arguam.
Satelles abscindet bipenni mox caput.1545
Nec sentiet senatus insidias stupens.
CATES. Sin abstinet sacris comitiis callidus
Heros, novus quaerendus est fraudi modus.
GLOC. At illico invise inclytum Howardi caput,
Blandisque vocibus morantem concita. 1550
Sacris abesse comitiis noli pati.
CATES. Solumne dirae poscis Hastingum neci?
GLOC. Stanleius heros atque cardineus pater
Eliensis praesul comprimentur vinculis,
Animum ut fidelem carceris domet specus. 1555
Sin impotenti pertinax animo abnuet
Quisquam, nec Hastingi movet tristis lues,
Ferrum secabit triste noxium caput.
Infida strictus ensis eruet viscera.
Res est profecto stulta nequitiae modus.1560
![]()
SCENA iv ![]()
HASTINGUS HEROS, HOWARDUS, HASTINGUS MILES CALLIGATUSHAST. H. Miror quid huc eunti equus humi turpiter
Prosternitur. Deus omen avertat malum!
Sed vana sortis quid movent ludibria?
Et dira Stanleius tremebat somnia.
Visum sibi aprum nunciat somno caput1565
Lacerare dente. Mox fluit humeris cruor,
Mihique demens consulit turpem fugam.
Lasciva nos fortuna gestit ludere
Ridetque turbatos levi casu viros,
Quibus tamen nihil minatur invida. 1570
HOW. Nobile propera caput Hastingi, celera gradum.
HAST. H. Foelix ades tandem, sacrate diis pater.
Secretas aures commoda paululum mihi.
HOW. Omitte tandem. Quid sacerdotem diu
Affare? Confessore nil adhuc opus. 1575
Nihil sui securus infoelix videt.
Mox quam sibi damnato sacerdote opus erit!
HAST. H. Hastinge, numquid excidit menti dies
Olim nefanda tristis et nimis, istius
Quando sub arcis moenibus totus tremens 1580
Dirae metu necis ultimo te viderim?
HAST. M. O nominis decus unicum tui et genus
Illustris, nunquam tam gravis casus mihi
Aut tristis excidit. Tibi nullum tamen
(Diis gratia) malum tum nec iis lucrum fuit. 1585
Aequata sors utrique fuit.
HAST. H.Immo magis
Hoc diceres, <nunc> secreta si cognosceres
Mentis nostrae, quod singuli posthac scient
At nemo adhuc. Ah Hastinge, nunquam quod sciam
Vitae magis dubius fui quam illo die. 1590
Nunc temporum mutata series. Ad necem
Hostes trahuntur Pontefracti. Isto die
Nostram cruore suo quietem sanciunt.
Nunquam magis securus ex animo meo,
Hastinge, vixi, nec metu magis vacat 1595
Iactata nullis fluctibus vita.
HAST. M.Id Deus
Faxit.
HAST. H.. Quid haeres?
HAST. M.Id precor.
HAST. H.Satis scio.
HOW. Quin rumpis, heros nobilis, segnes moras.
Nam te diu senatus expectat sagax
De rebus ut tot consulant, nobile caput. 1600
Discessit. Heu nescit miser tristem sibi
Luem parari. Ah, quid nimis pueris faves?
Tete fefellit falsa Catesbei fides,
Captusque plagis praeda retineris miser.
![]()
SCENA v ![]()
![]()
DUX GLOCESTRIAE, DUX BUCKINGHAMIAE, HASTINGUS HEROS, STANLEIUS HEROS, EPISCOPUS ELIENSIS, SATELLES BUCK. Quam magna regni cura tutorem premit 1605
Ducemque vexat Claudianum quis, patres,
Ignorat? Hunc solum intuetur Anglia,
Suisque rebus poscit authorem ducem.
Vestram seorsum selegit prudentiam
Quorum fidele consultat canum caput 1610
Ut tot procuret anxius negotia.
Celebrare comitia regis anxius studet
Quo regium diademate caput cingeret,
Ut gratus esse mortuo fratri queat,
Cuius sepulti filium exornat pie. 1615
GLOC. Veneranda o patrum cohors et maximum
Potentis imperii decus, faustum Deus
Indulgeat nunc rebus istis exitum.
Ne so7mniator ego nimis tardus fui,
Qui tam frequenti serus adsum curiae, 1620
Somnus negotiis consultor est gravis.
Tantumne mane lectulo elapsus senex
Eliensis antistes venis? Senem quies,
Iuvenem labor decet. Ferunt hortum tuum
Decora fragra plurimum producere. 1625
Pandes, precor, mihi pauca legere in prandium.
EPISCOP. ELI. Nihil tibi claudetur hortus quod meus
Producit. Esset lautius vellem mihi,
Quo sim tibi gratus.
GLOC.Quid imperii status
Salusque regni poscat et patriae decus 1630
Vestris adhuc iactate consiliis patres.
Abesse cogunt paululum negotia.
Ne sit molestus forte discessus precor.
HAST. Operam navare maximam, patres, decet,
Ut dum gerit rex sceptra puerili manu 1635
Pellamus omnem fortiter discordiam
Quae scissa nuper regna dire exercuit.
Hoc flagitat secura patriae salus,
Clarique poscit mollis aetas principis
Et ultimo fides sacramento data 1640
Regi sepulto. Maius hoc nullum fuit
Regni solacium. Proceres ergo si invicem
Consentiant florebit hoc regnum diu.
Sin invicem dissentiant, brevi ruet.
Purgare tandem patriae maculam decet, 1645
Et scelere nosmet liberare pessimo.
Sed ecce retro dux venit dubio gradu.
Quassans caput torvo supercilio furit.
Duro labellum dente comprimit ferox
Et pectore irato tegit dirum malum. 1650
GLOC. Quas destinatis his, patres, poenas, suis
Qui nunc veneficiis mihi exitum parant,
Qui sum superbo regis ortus sanguine
Tutorque declaratus huius insulae?
HAST. Quas patriae perferre debet proditor 1655
Nec moror honorem altum, nec excuso decus.
GLOC. Sensus mihi omnes fratris uxor fascinat.
HAST. Verbis stupentes triste demittunt caput.
Iustas luat regina poenas pessima.
Parum tamen placet, quod aures haec meas 1660
Adhuc latebat. Fraude captivi mea
Erant propinqui matris. Hodie iam meis
Hi Pontefracti capite plectuntur dolis.
GLOC. Comitata modo regina Shori coniuge
Suis venefica cantibus me prodidit. 1665
Fluit tabo corpus, oculi somnum negant,
Stomacho invidet lentum cibi fastidium,
Venas hiantes deserit pulsus cruor,
Exsangue exaruit bracchium, officium negat.
HAST. Heu frigido cor palpitat tremulum metu.1670
Num pulchra destinatur heu morti mea?
Pereunt amores? Concubinam coniugis
Regina nunquam consuleret usquam sui.
Timent loqui. Securus alloquar ducem.
Si fecerint, gravissimas poenas luant. 1675
GLOC. “Si fecerint?” Itane mihi? “Si fecerint?”
Quin dico factum quod tuum luet caput,
Sceleste proditor.Let the Protector give a blow on the council-table; and let one of them of the gard break in thereat with his halbard and strike the Lord Stanley on the head.
SAT.
Proditio! Proditio!
GLOC. Te perduellionis esse aio reum.
HAST. Me? Mene?
GLOC.Proditor sceleste patriae. 1680
ELI. Percussit heu clarum satelles Stanleium.
An occidit? Stillans rigat genas cruor.
GLOC. Vos perduellem date neci, servi, statim.
Sacra morituro mox sacerdos finiat.
Iuro sacrum Paulum, prius non prandeo 1685
Poenas mihi quam pendet abscissum caput.
Patremque cardineum, Eliensem praesulem,
Dominumque Stanleium coerce vinculis.
Scelerisque poenas Shora paelex impudens
Damnata persolvat iubente iudice. 1690
HAST. Quis nostra digne conqueri potest mala?
Heu quas miser voces dabo? Quae lacrymis
Nostris aedon exhibet luctus graves?
O machinator fraudis et dire artifex
Sceleris meorum prodidit fallax amor1695
Blandaque tectum fronte secretum malum.
Cur invident severa vitam fata? Quid
Morte mea tam potens erat versutia?
Suumque cumulat gaudium luctu meo?
Sed parce demens lacrymis. Testor sacrum1700
Heu numen adversum mihi. Simul voco
Quocunque defugistis intus inferos
Terris opacis, innocens morti trahor.
Supplex fides non intrat aulam nec pie
Didicit superba pompa vivere. In meam 1705
Fortuna poenam mutat inimicas dotes.
GLOC. An luctus attonitos muliebris commovet?
Tantas moras suadere lacrymae queant?
Non abripitis huic impio ferro caput?
Auferte. Quid cunctamini istum perdere? 1710
HAST. Gaudet dolor sua fata multis spargere![]()
†Nec solus in poenam placet vestras colos†
Saevae sorores impetrant. Ludunt genus
Mortale caeca fata. Praemonstrant malum
Vitare, quod vetant tamem. Perterritus 1715
Somno nihil Stanleius heros commovet.
Heu visus est lacerare caput utrique aper
Frendens cruente dente. Diffluit cruor
Per humeros. Insignia dederunt nomen apri
Glocestrio. Ter lapsus insidenti equus 1720
Cecidit, senatum dum nefandum viserem.
GLOC. Isti malum sibi quaerunt satellites
Qui dum moras faciunt inanes fletibus
Demetere cessant impium ferro caput.
HAST. Hei mihi, salutis nulla spes. Nunc ad necem 1725
Trahite, quibus fortuna ius in nos dedit.
Quid lacrymis miser moror? Pio manus
Cruore spargite. Ultimum solis vale
Celeste iubar perditum reparans diem.
Vale cohorte nobilis nitida soror 1730
Phoebi quieta. Longa iam nox obruet.![]()
SCENA vi ![]()
DUX GLOCESTRIAE, CIVES LONDINENSES, NUNCIUS, SERVIENS AD ARMAGLOC. Cives peroptati, hic adestis prope (licet
Sero nimis) nobis, in arce quod modo
Hastingus impiique consortes sui
Sceleris peremissent, Deus si non opem 1735
Tulisset, idque licet diu celaverint
Astu. Ante decimam solis (ut sic) istius
Percepimus metuque subito perciti
Quaecunque casus arma dedit (ut cernitis)
Miseri induimus, ipsique iam opprimuntur. Aut 1740
Virtute nostra gratia vel caelitum
Magis doli huius principes in pessimos
Ac sceleris authores redundabit malum.
Nunc ergo vos iussu vocati estis meo,
Immane quia constaret omnibus nefas, 1745
Per vos ut innotesceret quaerentibus.
CIV. L. Iussus fideles exsequemur sedulo.
O pertinax scelus, mendax caedem tegens,
Blandaque tantum fronte contentum malum!
Quis nescit immanes dolos saevi ducis, 1750
Dubitatque captum fraude nobilem virum?
Suum scelus plerumque in authorem redit
Prius, in alios postquam crudelis saeverat.
NUNC. Coruscis Hastingi hausit ensis spiritum.
CIV. L. Ut gesta res est, quaeso, paucis expedi. 1755
NUNC. Postquam ad locum durus satelles traxerat,
Ad astra tollit clarus heros lumina.
Ex ore casto concipit deo preces.
“Quaecunque nostra contumax superbia
Supplicia meruit,” inquit, “o numen sacrum, 1760
Utinam meo iam iam luatur sanguine.”
Vix ultimas moratur carnifex preces
Quin solvit illico ense corporis obicem.
CIV. L. Exstinxit Hastingum suorum ingens favor
Animusque laetis credulus rebus nimis, 1765
Nec triste suspicatur integer scelus
Authore donec misere amico plectitur.
Sed huc gradum confert ad arma serviens.
Quid civibus clamare quaerit publice?
SERVIENS AD ARMA ![]()
Coeptis nefandis hic scelestus proditor 1770
Hastingus, horrendi caput primum mali,
[. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ]
(Et turbae periuro gerens morem duci)
Struxere tectos principis Glocestrii
Vitae dolos altique Buckinghamii
Utrique dum sacro senatu consident, 1775
Ut sic ruinosae peremptis Angliae
Rectoribus sedis supremae culmina
Scandant superbi summa, celso vertici
Quamvis inepti, qui ruentis maxima
Regni gubernarent Britanni pondera. 1780
Quis nescit Hastingum parentem principis
Traxisse secum turpiter? Quis regium
Nescit malis foedasse nomen moribus?
Splendore vel spoliasse regnum pristino
Dictis suis, factis suis turpem virum 1785
Quis nescit? Hastingi libido perdita
Quot virginum passim pudorem perdidit
Lectique rupit coniugalis foedera
Amplexus infames adulter paelices?
Nam Shora paelex nota, scortum nobile, 1790
Huiusque caedis particeps et conscia,
Hunc nocte polluto suprema lectulo
Accepit amplexu parum caste suo
Ut morte poenas iure pendat maximas,
Turpem gravi qui scelere vitam polluit. 1795
Ne si diu dilata damnati foret
Mors traditoris, Marte funesto suum
Iurata poscat turba demens principem.
Quae poena festinata fallet singulos
Dirosque iurantum tumultus comprimet. 1800
CIV. I Praeceps agendi magna perturbat modus
Fetumque festinans parit caecum canis.
CIV. II Haec scripta sunt alto prophetae spirtu.
Nam tantulo qui tanta possunt tempore
Vel cogitari dicta, vel sic exprimi? 1805
Pulchrae mihi sane videntur literae.
Pulchreque depingi videtur chartula,
Et pulchra prostremo loquendi formula.
Illud tamen mirum videtur maxime,
Tam pulchra tam parvo parari tempore. 1810
CIV. I En Shora tremulum cereum gerens manu
Induta poenas linteo infames luit.
Regum inclyta meretrix tyranno dat truci
Poenas. Pater descende Iupiter, et thoro
Tam grata pignora nunc tuo rape. Nam tuam 1815
Ledam vel Europam puta deserere polum.
O misera, me miseret tui, piget, pudet
(Licet impudica mulier, et minus proba).
Privare vita dum nequit dux Claudius
Spoliare fama quaerit iratus tibi. 1820
PROCESSIO SOLEMNIS
The Shewe of the Processiona tipstaffe
Shore's wife in her petticote havinge a taper
burninge in her hand
the verger
choristers
singinge men
praebendaries
the Bishope of London
citizens
CHORUS ![]()
![]()
Preces Deo fundamus ore supplices,
Ne sit nota polluta mens adultera.Fidem tuere coniugum
Lectumque probo libera.
Defende privatos thoros 1825
Furtiva ne laedat Venus.
Quemcunque facti paenitet
Purga solutum crimine.
Exempla sanent posteros
Furtiva ne foedet Venus. 1830
EPILOGUS
Quas dirus admovit Richardus machinas
Quantisque regnandi libido luctibus
Affecit afflictam videtis patriam.
Ut celsa regni scandat altus culmina
Frendens aper, regni lues, Glocestrius, 1835
Illustris Hastingi cruor diffunditur
Quod regulis vivus faveret parvulis.
Regno repugnantes novo Riverius,
Vaghanus et Graius repressi carceris
Horrore lethali premuntur vulnere. 1840
Perge ad Actum I Secundae Actionis