SCENA PRIMA
HIPPOLYTUS solus

Beatus ille, qui procul strepitu aulico
Venationi liber egregiae vacat.
Quanta est voluptas, gravibus admistos sonos
Audire acutos, cornuum, iuvenum, canum,
Per antra cum vallesque montesque editos 90
Pleno feruntur ore? Quis pulsus lyrae
Cytharaeve ad aures gratior veniat meas?
Tum suavitatem quanta commoditas subit
Venationis! Corporis vires alit
Firmatque, et aures acuit atque oculos simul, 95
Peditisque et equitis bellici speciem refert,
Et discere, et perferre militiam docet.
Sed nescio quis saltui gressum intulit.

PANDARUS, HIPPOLYTUS

<PAN.> O magne ruris, sed melior urbis decor,
Hippolyte, salve! Semper incaeptis tuis 100
Adsit Diana facilis, et quodvis nemus
Tibi sauciandas praebeat abunde feras.
Montana satyri numina et Panes tibi
Faveant, et apri non nisi infixos tui
Ictus lacerti sentiant. Nymphae tibi 105
(Quanquam puellas diceris rigide nimis
Odisse) laticem, quo sitim releves, ferant.
HIPP. Tuam salutem, quisquis es, gratam mihi
Accipio, quamque vis tibi, reddo meam.
Sed in urbe, si tu forsan ex urbe advenis, 110
Ecquid novi est? Num Theseus rediit pater?
PAN. Hippolyte (verbis deprecor veniam meis),
Nec ille rediit, nec, diu abfuerit licet,
Spes ulla reditus, cura cui plane excidit
Patriae et suorum. Nempe Perithoum suum 115
Illum anteponit, vera si liceat loqui,
Fidemque factis abdicat thalami suis.
Nec sola Phaedram tangit haec iniuria,
Utrique damnum rebus in magnis dedit. 120
Fratrem ille Phaedrae sustulit. Praedam feris
Liquit sororem. Prima sed genetrix tua
Inter puellas quae securigeras fuit.
SI quaeris ubi sit, Thesei gladio iacet,
Nec eam iugali iunxit is taeda sibi. 125
Cur? Nisi paterna regna ne caperes nothus.
Tibique fratres addidit, sed quos tibi
Praeferre quaerit, Phaedra postponi cupit.
HIPP. Absiste, quaeso, vulnus antiquum domus
Refricare nostrae. Probra quis stirpis suae 130
Libenter audit? Theseus amico fidem
Praestat suisque, cum dabit reducem deus,
praestabit omnem patriae, Phaedrae, ac mihi.
Et ipse, quantum debeam Phaedrae, scio.
PAN. Debes profecto, Hippolyte, vel quantum potes. 135
Magnique amoris non leves sensi notas.
Namque illa vultum, quem vocant aliae tuum
Rigidum, trucem, laudat ut fortem, et procul
Iubet esse iuvenes, faeminae ritu, effluis
Comptos capillis, et coli modico putat 140
Formam virilem. Quam, tuas etiam comas
Sine lege positas, oris egregii tuum
Istum rigorem, et pulverem et solem pati,
Decere melius, Hippolyte, multo putat.
Seu colla fraeno dura cornipedum regis, 145
Miratur equitem. Forte seu iaculum iacis
Laudat lacertos. Denique et quicquid facis,
Effert iuvatque. Te modo nimiam tua
Istam exuisse mente duritiem expetit.
Virtutis expers gemma, cui prodest micans? 150
Vigoris expers herba, cui prodest virens?
Amoris expers forma, cui prodest nitens?
Arcum Dianae suadet imitari tuae,
Quem nisi relaxet, mollis erit et languidus.
Sic istud arcus instar intensi tuum 155
Pectus, remitti gaudio Veneris cupit.
HIPP. Equidem novercae quod placeo, munus suum est,
Onusque nostrum, cura quem maior subit,
Ut me parente tam bona dignum geram,
Referamque tantis gratiam meritis parem. 160
Nec enim novercae, sed dehinc matris locum
Supplebit. Unum hoc oro, permittat mihi
Divina cultus studia sylvestris sequi,
Ipsaque vitam colere natura duce.
PAN. Mundi parentem si ducem libeat sequi, 165
Indulsit illa non modo Venerem omnibus
Hanc coniugalem, sed vagam sylvae feris
Promiscuamque. nata fit cervo patri
Coniux, et utero dama, quem peperit, subit.
Quanquam feruntur esse quoque gentes, ubi 170
Et nata patri nubit, et nato parens,
Et iuncta crescit vinculo pietas duplo.
HIPP. Lex alia nobis, alia dominatur feris.
His appetitus, ratio nobis imperat,
Iustique leges sancta disponat tori. 175
PAN. At nemo Amorem spernat adolescens deum,
Qui maria, terras, pariter et caelos beat.
Mundi catena, generis humani sator,
Divinus ardor, refugium rebus malis,
Decus secundis, maximum iuveni bonum, 180
Facundiae largitor, ingenii parens,
Humanitatis norma, fons constantiae,
Vitae magister, quo sine voluptas iacet,
Et gratia omnis, ardui cos pectoris,
Virtutis altae calcar, et fax gloriae. 185
HIPP. Humana vanum posuit in caelo deum
Libido Amorem, matre desidia editum
Luxuque patre, maximum superis probrum.
Quo nulla terris gravior incubuit lues:
Insania diuturna, lymphatus furor, 190
Blandum venenum, militia turpis, iugum
Servile, pax infida, sollicitum mare,
Negotium otiosum, iners delirium, 
Damnosa morum pestis, obscaenus calor,
Ignaviae magister, et scelerum artifex. 195
Sed, nisi quid aliud me velis, comites peto.
PAN. Certe, ut tabellas pectore has placido legas,
Quas animus ad te, quantus est, totus tuus 
Dedit, rogatque nomen ad tempus tegi.

CHARISSIMO SUO HIPPOLYTO SALVE

Hippolyto mittit pectus suffixa salutem, 200
Mittere si forsan, qua caret ipsa, potest.
Ne quaeras quae sim, pudet ah pudet addere nomen,
Tractari sine quo iam mea causa potest.
Nolim ante esse tibi (quid enim me nosse iuvabit?)
Cognita, quam voti spes mihi parva foret. 205
Perlegis? An feritas prohibet tua? Perlege, quaeso,
Non haec hostili est littera scripta manu.

HIPP. At impudica littera haec scripta est manu,
Quam nemo frontis perlegere casti queat.
Nec, cuius ipsam puduit, et merito, libet 210
Rogare nomen. Lateat, atque habeat sibi.
At tu, minister sceleris admissi, effuge.
Quod nisi pudorem fata tua traherent meum,
Dignas cruenta morte mihi paenas dares,
Et vix cohibeor. Non meos oculos levas? 215

HIPPOLYTUS solus

O blanda vox, turpisque lenonum fides! 
O faeminarum semper impurum genus!
Molle et cruentum, frigidum et mundum cremans,
Vile et superbum, debile et quantum potens!
Timidum et rebelle; mobile et constans malo, 220
Stolidum et dolosum; pertinax, brutum, impudens,
Procax, avarum, perfidum, ingratum, impium.
Immensa mundi et generis humani parens
Natura, quin nos arborum potius modo
Tellure nasci sponte voluisti editos, 225
Quam serere stirpe surculos tali novos?
Cur faemina uti tanta voluisti artifex?
Draconis antrum potius et tigris libet
Subire, et ursae turpis, et diram prius
Sedem leanae, et si vel his gravior fera est, 230
Nostro scelestam quam toro uxorem pati.
Tantum pericli iuvenibus non imminet
Ab igne et unda, vique nec fraude hostium,
Nec a veneni peste, nec morbi lue,
Nec praecipitio, nec feris, nec fulmine, 235
Nec a ruina, nec malis usquam artibus,
Quantum a dolosis mulierum insidiis venit.
Si nauta scopulos, agna si vitat lupum,
Si retia ferae, si canem cervus fugit,
Hamumque piscis odit, et laqueos avis, 240
Quin noxiorem faeminam fugitis, viri?
Effugite, iuvenes, o viri, lenes viri
Nimiumque faciles! Miseret, et vestri pudet.
In messe serpens, anguis in gremio latet.
Totam mariti mulier evertit domum, 245
Stirpemque totam persequitur odio viri.
Quis faeminarum multiplex narret scelus?
Non tota tellus charta si et caelum forent,
Et omnis atramentum aqua et fluvio et mari,
Lignum omne calami, quisquis scribendi artifex 250
Nequitia vel sic faeminea queat exprimi.
Sed rete rupto, vereor in foveam incidi.

NAIS, HIPPOLYTUS

<NAIS> O digne iuvenis, esse quem numen putem,
Seu forte verum numen es, certe potes
Phaebus videri. Sive mortalis sies, 255
Qui tu profecto genuit, is faelix fuit.
Beata quae te mater in lucem edidit,
Beata nutrix quae tibi dedit ubera,
Faelixque frater, et tibi si qua est soror,
Beata tellus, quam premunt plantae pedum, 260
Iaculumque faelix quod iacis, faelix fera
Tibi ferienda, quaequae tractatur manu,
Beatus oculos quisquis aspexit tuos.
Sed illa cunctis, illa longe caeteris
Beatior erit, sponsa quae fuerit tua, 265
Lectique quam favore dignaris tui.
Si destinata nulla sit thalamis adhuc,
Ego sim, iugalem pariter ineamus torum.
HIPP. Nae tu videris magna, quaecunque es, tibi,
Et pulchra nimium, quae petere ducis leve, 270
Ut studia vitae mutet Hippolytus tibi,
Et castitatis claustra refringat suae.
NAIS Hippolyte, fateor maximum est hoc quod peto,
Meque ipsa tanto munere indignam puto.
Sed fax amoris fecit audacem nimis, 275
Hippolyte. Nec enim est, ut putas, id castitas
Vitam efferare, et deterere formae bonum.
Tam mane numquam propero, nunquam vesperi
Tam sera redeo, quin nemore te conspicer
Sudantem, et alta voce clamantem canes, 280
Nec te vel oriens, vel cadens, lecto potest
Videre Phaebus, tanta venandi est sitis.
Peccas honesta mente, nec mens haec tamen
Tam corrigenda est, quam manu leni in viam
Flectenda rectam. castitas casto placet. 285
Quid ni placeret? Sed metus vanos tibi
Hoc castitatis nomen ambiguum creat.
Simul ista posuit, suscipere prolem, deus,
Et esse castum. purior nec caelebi,
Quam coniugali castitas splendet toro.
Maritus esse pariter et castus potes. 290
At te voluptas tanta si nemorum capit,
Et nomen hoc in te voluptatis cadit,
Cur non voluptas coniugis charae subit,
Venationis qualibet maior tuae?
Hippolyte, nescis quod fugis vitae bonum, 295
Hippolyte, nescis, atque ideo certe fugis.
Roga maritos, et homines simul et deos.
HIPP. Nec virginis, nec ista vox ad virginem est.
O castitatis sancta violatae dea
Vindex Diana, tanta tam patiens vacas 300
Audire scelera, et nemore patrari tuo?
NAIS Hippolyte, non est fama, si quaeras, mea
Mendosa, nemo criminis vitam arguat.
Sed uror intus, fateor, et pectus rude
Adhuc amoris vix subit primi iugum. 305
Minus apta nostro sarcina haec animo sedet.
Libamina ad te prima servatae affero
Famae, et iuventae. Tu pariter ad me tua
Affer. Et uterque carpat utriusque hanc rosam
Primam integramque, mutua uramur face. 310
O quam iuvaret igne tam pulchro mori!
Namque ipsa Iuno, si mihi fratrem ac virum
Concedat, ipsi videor Hippolytum Iovi
Iuste anteferre posse. Tu nostris, precor,  
Nymphas amare ne puta sylvis nefas. 315
Aurora Cephalo, Salmacis puero suo,
Adonide Venus, Latmio iuvene, et tua,
Hippolyte, quondam exarsit arcitenens dea.
In tam beato, quaeso, numeremur grege.
Miserere amorem Naidis fassae gravem, 320
Numquamque fassurae, nisi hanc furor ultimus
vocem expulisset. Non loqui durum fuit,
Loquique durum. Cohibuit linguam pudor, 
Amor incitavit. Mors tegi affectum fuit,
Et mors repelli. spesque se mediam intulit, 325
Et “loquere,” dixit, “forsan is mitem tibi
Praebebit aurem.Sin minus, praestat tamen
Mori loquutam.” Restiti misere diu,
Et plus, puellam posse quam credas, tuli.
Sed victa cogor expetere votis opem. 330
Servare amantem, perdere idem tu potes.
Cui me reservas, ede. ne tantum, precor,
Perire digna materia videar tibi.
HIPP. Unde ista sexus dira faeminei lues?
O impudicum Naidum semper genus, 335
Quae saepe iuvenes fontibus claudunt suis!
En quo recedam? Quos specus quaeram miser?
Ubi me recondam? Cui nec in sylva locus,
Nec in urbe tutus peste tam blanda vacat?
Suspecta posthac eritis et nemora haec mihi, 340
Suspecta posthac antra, suspecti rubi,
Suspectus ipse mihimet. Et iam suspicor,
Ne molliorem, quam decuit, aurem dedi.
Quin ergo vana colloquia tandem amputo?

NAIS sola

Nec tibi, superbe, mater Antiope fuit, 345
Sed hirta duro Caucasi tigris iugo.
Nec putarim Theseo natum patre,
Sed genitor aliquis taurus indomitus fuit.
Pudibunda vultus, i, tege in sylvis tuos
Despecta Nais. Hippolyte, quae laus erit,  350
Quae gloria tibi, mortis inscribi meo
Causam sepulchro? Plenus invidiae novus
Spretae puellae titulus accessit tibi.
Sed perge fastu ludere puellas tuo,
Perage triumphum, dure, crudelis, trucem.  355
Omnis puella te petat, nulla auferat.
Pensabit ista Nemesis, et penset, precor.
Aspiciat altum barbari fastum viri.
Ulciscere, dea. Pessimo leto occubet.
Despecti amoris Hippolytus odium luat. 360
Vindex repulsae turpis existat brevi,
Furiasque amantis faeminae et spretae ferat.

EPILOGUS

Videte, quaeso, vestra cui nostrum freto
Humanitatis aura commisit gregem.
Huc usque vela dedimus, hoc terra procul 365
Tenemur alto. Lingua si forsan mala
Dederit procellam, quo, nisi in vestrae uspiam
Benignitatis, nostra stet portu ratis?
  Non histrionam didicimus, Roscii
Nescimus artem. ludii nos nec sumus, 370
Nec esse cupimus. Quo magis nostro gregi
Debetis esse candidi, si quippiam
Peccavit arte non sua, non pessime.
  Veniam precari iussit obnixe chorus.
Date quaeso veniam. Venia mercedis loco 375
Ingentis una stabit. Hanc etiam dari
Unam labori postulat stipem ultimo,
Qui saepe fecit fabulas vobis dari.
Sed hic habebit barbiton paries suum,
Hic arma figit, hic equum solvit senem,  380
Artemque caestusque hic reponit ludicros.
  Rogare veniam a foeminis non est opus.
In quas acerbe si quid Hippolyto excidit,
Vindicta parta est. Ille iam paenas dedit
Satis superque, quibus reor et ipsae gemant, 385
Magnaque forsan parte detractum velint.
Quas ne quis unquam spernere dehinc audeat,
Hippolytus ecce horribile documentum dedit.
Impune temnat nemo terrestres deas.
Nisi displicuimus, vos gregi applausam date. 390

MOMUS

Tacete. Quid vult stultus hic strepitus sibi?   
Quid vester iste plausus, ac vanus favor?
Indicia potius certa iudicii mali,
Pravique moris, quam rei gestae bene.
  Mordebat Aulum Marcus Albinum Cato,  395
Romana Graeco gesta scripturum stylo,
Sic deprecantem, seque purgantem suis,
(“Homo sum Latinus quippe, linguaeque inscius”)
Quia deprecari maluit culpam magis,
Quam non patrare. Similiter, vestri gregis  400
Purgationem ferre quis talem potest?
“Non histrioniam didicimus, Roscii
Nescimus artem.” Scilicet. Nam quis gregem
Vestrum coegit agere? Quis scenam dare? 
Veniam solemus expetere, simul et dare,  405
Peccare cum vis cogit invitos. at hoc
Quis vos coegit facere, cui veniam statim
Peteretis, ignoscique cuperetis statim?
Non est modesti petere veniam crimini,
Sed abesse culpa, sed facere munus suum.  410
Nec enim pudendo, sed quod ingenium decet
Faciendo, verus esse censetur pudor.
Pila quiescat ludere indoctus pilae.
Qui nescit histrioniam, e scena exeat,
Artemque tractet artifex omnis suam.  415
  Egregia vero laus, et ingenuum decens,
Agere histrionem lege famosum optima.
Quid habet modestum scena, quid non impudens?
Scurrilitatis ludus ac lasciviae,
Ioci officina turpis ac petulans schola.  420
Quis saltat, aut quis prodit in scenam probus?
Praeclara res est mimus, et gestum assequi,
Simulare vultum ac verba, testari deos,
Et sub puella tegere iuvenem puberem.
An histriona subit octava, artium   425
Quae liberales esse dicuntur? Sed hac
Quid arte in ipsa praestitum recte fuit?
Quae forma scenae? Quis suas partes bene
Peregit actor? Quot solaecismi manu
Bultumque facti! Gestus huic nimius fuit,  430    
Huic nullus, illi ineptus. Hunc vox extulit,
Distituit illum. Quam tragica nimium fuit
Materia turpis! Quam Seneca turget nimis! Hippolytus
Exaggerando quantus! Et cumulus quasi
Verborum, et utris instar inflati tumens, 435
Et Cordubense pinguius quiddam sonans,
Idemque eodem semper amplificans modo.
Quid ille veteri pannus assutus novus,
Quam nec colore, nec pari lana fuit?
  Hesterna qualis exiit camaedia? 440 Rivales
Amata sine rivale Rivales suis,
Bis cocta crambe, morsque, non comaedia.
Quam blanda morum lena pravorum fuit!
Parumne vitia sponte iam pollent sua,
Nisi prostitutis vim quoque theatrum afferat? 445
Laetitia nisi prorumpat in lasciviam
Sub specie inani carminum, et facundiae?
Disertiorem scena num quenquam dedit
Aut doctiorem? Num bonum vatem extulit?
  Tragoediae plausistis alternae quoque. 450 Ulysses
Nisi forte potius illa sit comaedia, Redux
Opima thuri praeda scombrisque aridis,
Exanguis atque exilis, et serpens humi,
Affectuum tam vacua, tam nervis carens,
Vinumque referens latice dilutum nimis, 455
Cui vix color maneret, aut minimus sapor.
Cur diva Elisa callide inecta undique
Plausum imperavit, sibilo dignae magis?
Mendicus Irus dedecore iambos afficit,
Persona vilis. Quodque sublimi nefas 460
Summum est tragaedo, comice risu excitat,
Famelicus ignavusque, pannisque obsitus.
Omnique Vlysses se nimis scena ingerit,
Et instar umbrae nusquam abest, usque obstrepit.
Illine quod agas, qui dedit, nihil est? Suo 465
Semperne vestrum praeferet dulci utile?
  Versus Latinos quis citra natus mare
Cum laude pangit? Stultius nunquam inferas
Soli lucernam, guttulam vasto aequori,
Quam si camena furere Romana velis. 470
  Poema quis mediocre vel tanti facit?
Namque ut papaver melle cum Sardo datum,
Gratasque crassum vitiat unguentum dapes,
Festisque discors, et strepens mensis lyra,
Offendit aures, caena quia poterat sine his 475
Iucunda duci. Sic quoque haec ars mollior,
Animis iuvandis nata, si summo parum
Discessit, iam penitus ad terram cadit.
  Huc tantus iste sumptus, in pauperculos
Nagis elocandus, rediit? Huc horae bonae 480
Male collocatae? Gestui huc tempus datum?
Huc ianitorum sudor, aditusque obsiti,
Fractae fenestrae, clamor, expectatio,
Strepitusque tantus? Ecce disperiam, nisi
Conducta placeat scena denario magis. 485
Hoc placuit unum, quid nihil Momo placet.

EPILOGUS RESPONSIVUS

Ut nomen ipse, Mome, tacuisses tuum,
Verba indicassent et styli durus tenor.
Ipsum esse Momum lingua tam foeda arguit,
Et dira facies, et comae color improbus. 490
Ardens capilli quis domet virus tui?
Obiicere tali me queam spectro, deos
Hominesque, naturamque carpenti impie,
Odioque diis propterea, hominibusque optimis?
Semper triumphus quem fugere optimus fuit. 495
Quis huius oris spiritum effugiat gravem?
Quis placeat isti, cui Seneca placuit minus?
Quem nec cothurnus, nec levis soccus iuvat,
Qui grande turgens, humile proiectum putat;
Qui turpe laetum, ludicrum petulans vocat. 500
  Vulcanus et Minerva, pelagique arbiter,
Operum hunc suorum quisque censorem tulit.
Vulcanus hominem fecit. opus huic displicet, 
Quod pectus homini non fenestratum foret,
Ut cogitata quaeque prostarent palam. 505
Domum Minerva struxit. Haud placuit domus,
Trusatilis quod illa non esset. Statim
Varianda, premeret forte si vicinia.
Taurum ecce finxit arbiter. Taurus dei
Haud placuit isti, scilicet quod cornua 510
Non prominerent, ut oculis tutamina.
Ipsamque reprehendit artificem omnium,
Quod capite tauris cornua, haud armis daret.
Quia maius armis, quam capite, robur vigens,
Graviore tauros ageret in plagam impetu. 515
Sic matre Nocte genitus ac Somno patre,
Nihil ipse praestans, optimos carpit tamen,
Linguaeque tactu foedat immundo omnia.
Quae multa declamavit in ludos probra,
Arrepta quae congessit ex triviis, licet 520
Ridenda potius quam refellenda aestimem,
Graviora paucis excutere fas sit, tamen.
  Agere histrionem lege damnatum pia est.  ff. de iis qui notantur
Famosus ergo est, quisquis in scenam exiit?infamia 1. 2 p
Praetor negabit: “qui sui spectaculum  525 ait praetor
Mercedis ergo praebit, infamis siet.”
Non ergo quenquam scena, sed quaestus notat.
Quis hic rogavit sportulam, vel quis dedit?
Cui non patebant sponte sine lucro fores?
  At tegere iuvenem veste muliebri est nefas. 530 Deuter.
Semperne? Quid si cogeret lethi metus cap. 22 vers. 5
Mutare vestem? Publicum quid si bonum
Suaderet? Id quod crebra testari potest
Historia, vesti filius Amyntae indui Alexander, magni Alexandri
Iuvenes muliebri dum iubet, tot foeminis 535proavus
Claris pudorem servat, et petulantiam
Persis superbam caede praeclara excutit.
Non ergo iuveni est grande simpliciter nefas
Mollem puellam induere. Scelus est Clodio,
Non est Achilli. Clodius stuprum parat, 540
Vitam tuetur filius Thetidis suam.
Non ergo vestis foeminea iuveni est scelus,
Sed prava mens, libido, malitia, ac dolus.
Nec habitus ullus, sed animus turpem facit.
Distincta sexum forma distinctum decet. 545
Virile non est foeminae mores sequi,
Muliebre non est exequi munus viri.
Quid simile nobis obiicere quisquam potest?
Quid cogitatum tale? Quis fraudem imputet?
Scurrile tu proferre ne verbum potes. 550
Libuitne defamare quae nescis palam?
Nobisne verbo simplici standum est tuo?
Si iudicas, dignosce; si suades, proba.
Unde haec tyrannis, Mome, permissa est tibi?
Inscitia tibi ut impune sit, et animi stupor, 555
Pietas putetur? Crimen est, quicquid tibi
Displicuit? An tu mentem habes solus piam?
Maledicta textum glossa quae vitiat bonum.
  At grande factum est temporis dispendium.
At, Mome, non est. Mome, mentiris, nihil 560
Studiis remissum est publicis, id fabulis
tempus tributum est, quod solet truibui iocis,
Somnoque, colloquiisque, doctoque otio.
Bene collocati temporis fructum chorus
Praestare noster, Mome, maiorem potest, 565
Quam disciplina quispiam Momi editus.
An tu poesin despicere doctam audeas?
Senecamne tu recitare iactuaram putes?
Cuius vel unum, Mome, versiculum tibi
Praepono similibusque sexcentis tui.  570
Cuius vel unum simile carminibus meum
Benigna carmen malo posteritas legat,
Quam quicquid unquam Momus ingenio efferat.
  At sumptus ingens. at tibi gratis licet
Spectare, Mome. Nemo te stipem rogat, 575
Nisi forte veniam, quam tibi iuxta est grave
Praebere utramque. Sumptus est ingens tibi,
Nobis mediocris. Nemo propterea minus      
Fovebit inopes.Absque eo, nemo magis
Levabit. (At quid ista perditio, here?) 580
Mala, Mome, vox est. est, ubi parcas, locus,
Suus est honesto sumptui, suus est iocis,
Ludis, choreis. Seriis etiam est suus,      
Lachrymisque. Nobis temporis sine te satis
Utriusque ratio constat, haud Momo est opus. 585
Tu flere, vel ridere, flagitium putas?
Non histriones, hanc domum, circum vocas?
Tu tollis hominem ex homine? Tu parte altera
Constare credis? Nostra tibi soli, impudens
Visa est iuventus, ingenua, casta, elegans,  590
Generosa, docta? Tu domum tantam arguis?
Academiae tu iudicia nihili facis?
Impune damnas? Turpe sit nostro gregi      
Egisse. Num spectasse tot doctis viris
Satis est decorum? Utrinque par surgit nefas. 595
Tu norma rerum, temporis, sumptus, ioci?
An tu pudoris regula, decori artifex?
Morumne tu mensura, vitaeque arbiter?      
  Quae dixit in nos alia, diluere haud placet.
Has esse partes arbitror vestras, chorus 600
Ad vos recurrit noster, a vobis opem
Expectat, exposcitque suppetias malo.
Gregem tueri muneris vestri putat.
Nam culpa vestri tota candoris fuit,
Quae nos cothurno, quaeque nos socco induit, 605
  Authore tali qualis hic coetus coit,
Peccare si non fas sit, at certe licet
Redimere crimen, quicquid est, scenae gravis.
Censura vestrum nulla iudicium arguat.
  Proinde, disrumpantur ut Momo ilia,  610
Iterum benignus undique applausus sonet.

Finis