Tessera caerulea — commentariolum. Tessera rubicunda — nota textualis. Tessera viridis — translatio.
ADULANTIUS solus
AD. En quod tam skeptice scrutantur philosophi
Intrat vestitus satyr[
]
Vacuum, culex nuspiam est. Res vortat bene.
Ne assidua laborum taedia ludicra
Interdum dulci vicissitudine sublevent.
Pessime pol famulorum sorti a superis
Prospectum foret. Mercuri, deorum servule,
Servorum deus, ni lacrymarum copiam
Risu aliquando eliceres, ne minimo
Tibi unquam litarem thure. Nam quas non mihi
Tragaedias fucosus Ioculi candor excitat?
Sed reprimo me, et omnes quotquot animi
Hodierni ludi protelabunt amaritudines.
Hem satyrorum larvas mihi perridiculas,
Sylvanos agere paulisper iuvat. Simuli
Hoc lepidum commentum fuit, quo tristiculas
Futuri funeris Captivae defleamus
Exequias, ha ha ha. Emissarius exii,
Qui (si obtingeret) locum huncce populo
Nudum renunciem, nam clam et sine arbitris
Gestire cupiunt, idiotae ne scandalum
Arripiant.
SIM.
AD.
Intrepidi. Nihil est nisi inane.
ACTUS III, SCENA ii
ADULANTIUS, SIMULUS, CENTOSIM.
Non mediocri incedo tumidus superbia,
Sed eapse illa quae olim in compitis
Saltatorium obire munus adolescentior
Consueveram.
CEN.
Laetitia elatas iactemus in aethera voces.
SIM. Perperam cantas, Cento. Quam ocultissima
Ministrorum sint oportet bacchanalia.
Quod non apparet non est, sic iura perhibent,
Quod non est pusillis non erit offendiculo.
CEN. Nullum numen. Abest, si sit prudentia.
AD. Quaedam videntur et non sunt tamen.
SIM.
Hallucinaris. Videntur, ergo sunt, ha ha ha.
Extra oleas versaris, Adulanti. Tuo
Facile ignosco rudiusculo sed pio
Pectori. Larvas cedo. Cento, hac tu induas.
Tuum hoc, Adulanti, caput est, agite.
CEN. Lurida subrufa cornua fronte gerit,
Hirsutumque supercilium, prolixaque barba,
Canities inculta iacet, cava lumina lucent,
Ante leves ergo pascentur in aethere cervi,
Terra feret stellas, caelum findetur aratro,
Et freta destituent nudos in littore pisces,
Quam nostro illius labatur pectore vultus.
SIM. Ad altissimi gloriam, saltratiunculi.
CEN. In nova fert animus mutatas dicere formas,
Semivirumque caprum semicaprumque virum.
SIM. Nimirum, Cento, non inconsulte. Semicapris
Ministris esse apprime convenit. Caput,
Manus, pedes a capris non parum interest
Mutarier. Caput primo fronte obarmat
Caperata, qua in plebeculam ferimur
Severitudine. Dein barba exornat fluida,
Hircinam quod olere facit gravitatem.
Manus hirtae seu caprinae, o quantum iuvant,
Nam manu rebelles tractari decet tetrica.
Increpationibus properos esse iubet
Pietas, et hinc capripedes ministros colimus.
AD. Capriceps, caprimanus, capripes. Simule,
Quid capri pectus et capri tergum refugis
SIM. Ha ha, extra crepidam denuo, Adulanti, titubas.
Pectus tergumque pelle suina tegimur.
AD. O ut senesco aliquid addiscens indies!
SIM. En duo capreoli tuta mihi valle reperti
Ambo florentes aetatibus, Arcades ambo.
Sic canibus catuli similes, sic matribus haedi.
SIM. Quin verba sistimus inutilia, Adulanti.
Prurionem aedibus pulsando excute.
CEN. Resonet clamoribus aether.
AD.
Exi celer, foris tibi praestolantur satyri.
PR. Quis tam vocalis aedes et aures perculit?
CEN. Carmine vocali clarus citharaque Philemon.
PR. Cento, in procinctu sum.
SIM.
Sale et diciteriis qui stringis singulos.
CEN. Nulla est in toto corpore mica salis.
SIM. Ministrum exue, verus et fies satyrus.
CEN. Paret amor dictis charae genitricis.
SIM. Adulanti, quid ita in mora est Prurio?
Jehova anne nobis succensuit?
AD.
Fidiculam reconcinnare haud est dubium.
CEN. Nunc positis novus exuviis nitidusque iuventa
Tertius e caelo cecidit Cato. Numero Deus impare gaudet.
ACTUS III, SCENA iii
SIMULUS, CENTO, ADULANTIUS, PRURIOSIM. Hem parochum fabre exornatum ad delicias.
CEN. Expectata diu tandem vix lumina tollit.
Tympana vos buxusque vocat, biforem dat tibia cantum.
SIM. Prurio, si quid festivius lepidulis
Dominus indulsit digitis, id agas serio.
Sequemur saltu, ad altissimi gloriam.
CEN. Exornent docilem garrula plectra lyram.
PR. Fratres, quod oris plectro ne quicquam valeo.
Fidicula sermocinabor loquacissima.
SIM. Sedulitatem laudo pastoritiam, agedum.
CEN. Incipe, Dameta, tu deinde sequere, Menalca.
Saltantes satyros imitabitur Alphesibeus.
ACTUS III, SCENA iv
SIMULUS, CENTO, ADULANTIUS, PRURIO, IOCULUSIOC. Sinite ah sinite domum revertier.
SIM. Quis malum cacodemon has peperit insidias?
IOC. Prurio, noli gravate mihi molestias
Aggere.
CEN.
IOC. Nihil te uror tripudiante, Prurio.
Heus, Adulanti, ades mihi in suppetias.
Sine ut abeam. Non tua me rapiunt.
Lenocinia. Diffugere omnes. Lepidum
Me ludos fecit insomnium, et vos domum
Per me fugite, catenae onerosissimae,
Sive tripudiis par sit sive curriculo.
ACTUS III, SCENA v
IOCULUS, SOPHRONIOC. Prurio dirimat, musicos doctus modulos
Mea haud quaquam refert, agite.
SO.
Caecutiant, aut tota mihi mens exulet,
Ipsus est.
IOC.
SO. Sed non est deliramenta. Loquitur.
IOC.
Vulcani soboles.
SO.
IOC. Metallorum obduratissimum, quid matris tuae
Deseruisti viscera? Nec nisi ilibus
Eruptis ritu exiluisti vipereo, ha!
SO. Sic fatuanti puerolos circum in foro
Illudentes certatim reperi.
IOC.
Age hisce unis tibi indulgebo vicibus,
SO. Ardeo.
IOC.
SO.
Si magis olorem olor refert uspiam.
IOC. Crudelem non te scapularum miseret.
SO. Is est. Vox, aetas, vultus, loquuntur omnia.
Aggrediar. Ergastes.
IOC.
SO.
Aversus respicis. Affatur Sophron.
IOC.
Est nomen Ioculi.
SO.
Es, cuius per orbem nomen perenne volitat.
Quem tot aerumnis, per tot saevas mundi plagas
Quaesivi maerens. Ipsus es, non me celabis.
Hem tuum sub auricula naevum, radii
Solem ubique arguunt. Ergastes, ne te deseras.
IOC. Ergastes, ha?
SO.
I Sophron, et viae et vitae metam percutis.
Morere, interiisti insolabiliter.
Ergastes, animum hunc exue, revertere.
Per ego te dextram per te, per haec genua,
Per fidem obtestor tuam.
IOC.
Ah Sophron, non reperisti quem reperisti.
SO. Foris alienum, sed intus eundem sperare
Liceat.
IOC.
Oculis praendis intus eundem comperias!
Non tum gemitus, non suspiria funderem,
Sed risus, sed iocos, sed hilaritudines.
SO. Quid ergo lugubre vestis ioca operit?
IOC. Ah Sophron, quid praeter luctus, praeter lachrymas?
Quem mundus ludo habet, fortuna ludibro,
Hunc animus stultus, stultus decet habitus.
SO. Maestas has ambages amputa, Ergastes. Tibi
Dolorem minuas.
IOC.
Nullo id queat modo minui.
SO.
Adapertum, infunde, ingere, imple largiter,
Reflua donec in te redundet margine.
Magis exurunt clausae quos curae lacerant,
Levior fit divisus dolor.
IOC.
Gravior fiat? Quod plures ex aequo opprimit
Gravius non levius divisum nuncupes.
Afflicto corpori pharmaca undique advolant,
At animo nemo valet oppresso mederier.
Sed vicisti, Sophron, tua me cogit fides,
Accipe. Relligio, Relligio captiva est.
Quid frontem obducis? Amariora imbibe.
En quibus hodie innexa vinculis, hic.
SO. Siste, Ergastes, catastrophen. Permetuo
Ut ad ferendum vires suppetant. Ordine
Haurire omnia ardentius aveo,
Tuosque Captivaeque casus pernoscere,
Maesto sane, utcunque tamen cordi erit.
Nam quinta iam aestas decursa est, multiplices
Ex quo terrae scrutatus marisque tramites,
Anxius te vitae vitam quaesierim meae.
IOC. Tantos, Sophron, labores miseror, vitam dum quaeritans
Mortem repereris. Sed pietatem amplector,
Nec tanto amori comitas ennarrandi deerit.
Votis annuam, et inde scenae introitum
Arripiam unde dolorum tu hauseras
Exordium. Nam quintus iam annus ducitur
Ex quo Roma (o semper mihi medullitus
Memorandam Romam oculis chariorem meis)
Absesserim. Tenes, Sophron, ut Romae simul
Iam inde ab infantiae aetatem duximus,
Ut sive laetam sive asperiorem sortem
Aequo simul pertulimus animo.
SO.
Nec sinu unquam mihi elabi patiar.
IOC. Tenes ut ad annos simul provecti puberes,
Illos Relligionis in schola transegimus,
Ubi (o Religio magistra mihi caelitus
Indulta, inter cives in civitate caelitum
Enutrita, et in terras a summo rerum
Satore Deo Romam demissa), ubi inquam
Pietate, omigenumque virtutum nectare
Sequaces Religio rigavit animos.
SO. Teneo, Ergastes, et hoc insuper teneo,
Dum quicquid praeceptis Religio effuderat
Illud continuo tu opere compleveras,
Et inde nomen tibi Ergastis indidit.
IOC. Sed immerito, quamvis quicquid hoc pectus excolit.
Illius gestio me exuxisse ubere,
At quin tui potius nominis veriloquium
Memoras: siquidem, pro delenifica
Qua fraenos animi soles cupiditatibus
Iniicere temperantia, te Sophronis
Illa insignivit nomine.
SO.
Ergastes, quo tuas scilicet aemulando
Virtutes assequar. Sed ad argumentum remigra.
IOC. Dum sic Romae iucundioris vitae studiis
Libamus florem, heu, heu, Angliam haeresi
Obsessam, captam, eversam, per omnium rumor
Increbescit ora. Anglia olim Deo
Ob intaminatum numinis cultum gratissima,
Nunc labat, nunc haeresi substrata eiulat.
Hoc ubi Religionis aures perculit,
Extemplo laboranti meditatur Angliae
Auxilia. Nec mora, se dat itineri,
Ubi praepeti amoris vecta remigio
Viae emensa Angliam pede possidet.
SO. Haec usque mihi haeserunt mente, sed perge.
IOC. Haud longo post tempore, rumor garrulus alia
Sed duriora buccinat, o dirum scelus!
Captivam in Anglia Religionem per fora,
Per urbes, per campos, per rura, per vicos volitat.
Proh caelites! Pro angelos! Quae me maestitia,
Quis non pervasit dolor? Ast illico mihimet
Impero, nec moram ferens in subsidium
Accelero. Haec auribus, Sophron, reliqua
Nunc oculis accipe, miserum et ridiculum.
SO. At haec Captivae tantum sunt proscenium,
Tuum iam pariter mihi theatrum detege,
Iter percupio detexendum integrum.
Nam mala ferendo perferre discit animus.
IOC. Imperas qui tam amanter rogas, fruere.
Dulcia ut Romae dulcioris moenia
Liqueram, per verrucosa et male condita
Apennini iuga, Lauretanae primulum
Millies optata aedis saluto limina,
Crebris mox muri sacrati calent osculis,
Deiparam per salutaferam illic sobolem
Enixa viscera, per blandulos quibus mihi
Aera vagitus mulserat, per molliculos
Queis divum innexuit infantulum,
Per ipsissimam in qua parvulus luserat
Christus aulam rigatis rogo gemitibus
Ut Angliae haeresis tabescenti toxico
Medelam suggerat. Sacris peractis, alacer
Delubro exeo, et cursu volatili
Reliquam festinus peragro Italiam,
Protinus imbriferae me excipiunt Alpes,
Nimborum patria, Austris foecunda turbidis.
Adorior, et intrepidis contendo passibus,
Nunc per viarum laciniosas terreor
Angustias, nunc per inhospita rupium
Supercilia praeruptis circumobruor,
Nunc per saxorum pyramidata culmina
Nubibus immisceor, et modo nivibus,
Spissis modo grandinum globulis impetor.
Nam bruma illic perpetuo squalet, reliquae
Dissitis religantur anni vices tractibus.
Aspera haec dices, Sophron. Do tibi, sed dulcia
Habui, praeut nunc asperitates gero.
SO. Dulcia virtuti omnia, nec pectori
Quicquam obveniat bene praeparato arduum.
IOC. Lassis tandem pedibus sed invicto animo,
Superatis montibus, in Galliam appuli.
Gallia festivo quaque laeta populo,
Perblandos hospitibus effundit tramites.
Me colligo, et celeritate Gallica
Moras Alpestres pensitans faelici augurio
Continua oceano attingo littora.
Britanico in portu en gravidam vectorum
Puppem, et ventos vela vocantes prosperos.
Mature nauclerus adest. Intramus, solvimus,
Et tumida ventis carbasa committimus.
Dumque in altum alacres nitimur, o perfidas
Semper Aeoli blanditias! O nunquam tutum
Pelagus! Caelum repente mugitu fremere,
Et faces undique iaculari fulgidas.
Indignatum aequor, et murmure aestuans
Spumat, ac immanes undarum montes egerit.
Praeceps interea Euris luctatur Aquilo,
Et subito insano commisti turbine,
Ruunt, et horrendis puppim impingunt scopulis.
Rumpuntur remi, scissumque gubernaculum,
Vela avulsa venti rapaces devorant,
Rapta simul die atrae incumbunt tenebrae,
Et mox in summis tremule pendentes fluctibus
Astris immergimur, mox dehiscente gurgite,
Flammigero veluti turbati fulmine,
In imum adigimur. Tum omnia coeunt,
Caelum, pontus, puppis, venti, et acerrima
Fervescunt pugna. O superi! Quis stridor funum!
Quis antenarum fragor! Quae circum inania
Nautarum celeusmata! Quales ululantium
Vectorum singultus! Stygi damnamur undique
Undique nil miseranates mortes circumfluunt,
Haec inter qua licuit solus prorae insidens
Curvato poplite, cor prius Deo precibus
Immolo, quam undis detur corpus victima.
Dumque suspirans malis ingemisco, Philarctus
(Sic nomen retulit) ex hospitum numero
Hospes cordatissimus, quem mox penitius
Retegam, relictis sociis iuxta assidet,
Et mihi, et sibi, fertque petitque solatia.
Fessis interim belligerando fluctibus,
Irato postremum crepitante Affrico,
Lacera in littus optatum terrae redditur
Puppis. Ah quid gaudia, quid cantus, quid “Angliam,
Dulcissimam Angliam” voces ingeminantes
Referam? Quid mille solo impertita oscula?
SO. Iuvat solari malis hebetata pectora,
Et verticoso circumrotatos aequore,
Stabilem tandem delectat gressum figere.
IOC. Socordiam amolior, Londinum ardens spiro,
Omni confestim abscissa intercapedine,
Philaretus cum servo graphico Eutrapelo
(Nam saepe simul gravia passi discrimina
Illibatiorem contrahunt necessitudinem),
Viae se dedunt comites. Iter agimus,
Et dum de variis comiter sermonem caedimus,
Nomen ex me sciscitat, nec haesitans, qui prius
Periculis prospexeram, me dixi Sophornem,
(Ignosce, Sophron, si quando nomen mutarier
Aequum duxerim), quem assiduo gestem animo.
Et ore, et toto supergestarem corpore.
SO. Condecorasti nimium. Sed quanto faelicius,
Si oculis habenda fides, consuluisses
Ergastem si nunquam exuisses!
IOC.
SO. Reliqua, Ergastes, sitio.
IOC.
Londinum vehimur et uno omnes ipsissimo
Prae oculis utimur hospitio. Philaletum
Menses complusculos indaganter excutio,
Quodque cordi fuit, consummatae virtutis virum
Perspicio, pectoris sereni, et ingenii
Limatioris, sed (sic luci tenebrae stant
Finitimae) fidem quamvis Romanam unice
Amplexetur, palam tamen prae se gerere
Nulla qua pelliceam suppetit facundia.
Nam qui in propatulo degit catholicus,
Illico rem suam ostentat aucupantibus.
Convellunt, rapiunt, re tota glabrum faciunt.
Et (ut nunc sunt mores) cum re amici simul
Collabascunt. Proin, quo ardaliones fugiat
Qui domi suae templa ad prophana raperent,
Tutius hic usque hospitatur advena,
Et sui saepe dulcem mihi facit copiam.
SO. Ergone hospes, Ergastes, et incognitus?
IOC. Exordium nunc audi, Sophon. Philarcti
Intime explorata fide, arcem qua vinculis
Captiva Religio haereat sedulo
Perquirimus. Inventa. De libertate ocyus
Donanda consulitur. Interea loci
Eutrapelus, perlepidus, et quantivis precii
Servus, occultus primorum hominum nare
Sagaci expiscatur mores, querulum esse
Callionem, Diagoram faeneratorem,
Parochum indoctum Prurionem, Archophylacem,
Qui princeps et Captivae custos est primarius,
Genio et iocis incustodite deditum.
Haec ut persenseram, lepidis quibus Archyphylax
Vincendus sit perlecebris pensiculatim
Trutino, diu volutans in iocularem hanc tandem
Irruo audaciam. Opibus quas attuli,
Et exuviis Philareto concreditis.
Veste hac arrepta deridicula, et Ioculi
Simul induto nomine, salibus rusticulis
Et festivo gestu Archophylacis viam ago
In palatium, nam risui et facetiis
Ubique panduntur portae, amica protinus
Ineptiis famulante sorte. Avidus
Me sibi arripit.
SO.
IOC. Me, Sophron, pro delectamento habet, iocos
Qui ad mensam procreem, et sicubi tristiculi
Fuerint, maerorem meum est voluptatibus
Abigere. Sic mihi natu’ ’st ad offucias
Ingenium.
SO.
Vincula?
IOC
Utrosque perlustravit tropicos.
SO.
O nunquam satis praedicandam constantiam!
IOC. Spes quae augurio saepe suo fallitur
Captivae naeniis copiam affuturam meis
Me huc lactavit. Sed o haec portae aeneae,
Muri ingentes, et custodia oculatior
Vetant. Foribus adhaesi pluries oculis
Irriguis, dum intus eam cruciatibus
Gravarent. O si scires quanta perpessa fuerit,
Cum saepenumero tortores, atque essent
Ipsa tormenta defessa, animo illa
Indefesso plura poposcit. Blandis interdum
Vinctis sublime votis appensam manibus
Sermonum pertentant praestigiis, praemia
Oggerunt fidelitatis si iuramento
(Nam eo venenum atrox melle oblinunt)
Se iis astrinxerit, at illa petrae fideliter
Romanae se adstrictam perhibet, et quod praestitit
Iuramentum involate servaturam.
Tum minas interserunt, et diris se addicunt
Omnibus, membratim in praelumbatam dederint.
Quibus haec illa placide retulit, navicula
Christi est ecclesia, ex qua inglorius
Quisquis procellis intactus et turbinibus
In portum penetrat. Tum mihi, qui furtim omnia
Per rimulas haurio, maeroris et laetitiae
Uberes alternantur lachrymae. Tandem cum rupi
Se obniti cernerent, nec ullo fide dimovendam
Impetu, morti vovere.
SO.
Habet, lentis qui vitam trahit cruciatibus.
Sed quando morti sacra tradeteur victima?
IOC. Illud illud est quod peraccesit hodie,
Hodie funestiorem sol nunquam illuxit diem.
SO. Quid agis, Ergastes? Tete resciscas, non peritat
Qui per virtutem interit, comes per omnia
Sophron aderit.
IOC.
Non sopit, te comite dupla me conteret
Miseria, et tua et mea.
SO.
In rebus arduis facinus immane, pudet.
IOC. Audi, Sophron, pericula periculis addere
Immanius est. Populo versamur lubrico,
Si semel mutuo nos alloquentes viderint,
Tota oculea est suspicio, periimus.
SO. Quid ergo suades?
IOC.
Infando hoc ad exitum perducto scelere,
Postquam stultitiae me larva expedivero,
Te inveniam, et amplexibus divellar nunquam.
SO. Sic mori iubes.
IOC.
SO. Infaelix quod ais, Sophron?
IOC.
Qui alter Sophron sum, reverti imprimis expedit.
SO. Expedit? Non sine piaculo renuam.
Nunc quanquam invitus, animum inducam tamen
Te denuo ut caream, imis te teneo
Insitum praecordiis. Sed hoc parum amanti est,
Oculis frui libet, nulla mihi (si mala
Fas ominari sit) maerore vacabit dies
Dum voti memor, me mihi, id est, te oculis
Reddideris meis. Vale.
IOC.
SO.
Sophronem te inter intinerandum dicier.
Sic duo sunt Sophrones, Ergastes nullus, non patiar.
Quem corde clausum gero Ergastes, Ergastis
Me nomine imbuet.
IOC.
Quid nominum distrahunt divortia? Placet.
SO. Vale, Sophron.
IOC.
Annos quinque? Frigora? Soles? Imbres? Sitim?
Inediam? Maris insaniam? Exterorum
Feritatem pio ferre animo? Miserum
Ut investiget? Invenisse tandem, sed frustra?
Ut nulla mihi quinquennium istoc e sinu
Rapient oblivia? Devotum pectus!
ACTUS III, SCENA vi
IOCULUS, PHILARETUS, EUTRAPELUSIOC.
Hausistis somni manicarum ignavissimae?
Festinemus igitur.
PHIL.
EU. Parcas, here, tanto accelerare studio.
En compedibus luctantem Sophronem.
IOC.
PHIL. Quid geritur, Sophron? Spemne an salutem
Te salutem mavelis?
IOC.
Exulatum abiit, et credula spes fallax est.
Alium me salutes, luctum, dolorem, aegritudinem.
PHIL. Quae haec vicissitudo?
EU.
Sophron. Quin mihi sacruficies, ipsa sum salus.
IOC. Novi, Eutrapele, urbanitatem mulseam,
Qua miseriam lenias. Sed ipsa iam salus
Salvare nequit.
PHIL.
Nec animum arguit instrenuum. Sed opprimi
Imbellis est et timidi, fluctus hos abige.
IOC. Recte, nam mare non est mare, pectus hoc mare
Est acerrimum, fluctibus quaque pellitur.
EU. Recte, et caput hoc halcedo est, pullos pariet,
Qui fluctus sedatiores reddent, quam ventus est
Favonius.
IOC.
In tabla fabulosum Caucasi Prometheum?
Ut famelico cor aquila rostro laniat,
Ut nequiquam renitens praedatrici viscera
Epulanda porrigit? Si vidistis, me vidistis,
Non Prometheum.
EU.
Foris ludibrium, intus suspiria.
PHIL.
Effare, Sophron, quae faetum hunc peperit
Abortivum.
IOC.
En quae me religant saevo catenas Caucaso.
EU. Quae cantitat subolet.
PHIL.
Haec alunt vincula?
IOC.
Quid hodie? — statim, mox, illico, Religio
Duris his onusta vinculis truculenter neci
Dabitur.
PHIL.
IOC.
PHIL. Lugubre mecastor est, sed aequus tibi animus
Optimum aerumnae condimentum aderit,
Dum ne ob malefacta pereat, qui pectore
Virili es, id parvi aestumes.
IOC.
EU. Age, Eutrapele, in regionem propera
Astutiarum. Here, moliamur aliquid
Quod planctu Sophronem asserat in laetitiam.
PHIL. Ignem calere iubes, dum Sophroni subsido
Venire consulis. Quid refert Philareti
Gestare nomen nisi et factis probem? Sophron
Ipsa virtus est, suo me sibi iure vendicat.
IOC. O scelus! Nomen futile virtus ducitur,
Mortem virtuti parant.
EU.
Atrox nefarii praecipitabunt facinus?
IOC. Praecipitante sole factum puta. Callio,
Diagoras, et Prurio iam nuncio conciti sunt,
Ubi convenerint in caedem illico agglomerant.
Sacellanos nostros nimio prae gaudio,
Sylvicolis monstrose indutos satyris,
Corybantum more, vesanos, hic in publico
Numerose fidiculam agitante parocho,
Tripudiantes repperi.
PHIL.
Ministros!
EU.
Hi confluant statutum est?.
IOC.
EU. Qui concursui obsteterit obex, et caedi
Una obstaculum pariet?
IOC.
EU. Vici, aves e nido remores excutiam.
PHIL. Quid te iactitas, Eutrapele?
EU.
Ne in flagitium veteratores coeant.
PHIL. Effectum tradas, et quicquid imperaveris
Imperio cedit tuo, nitidissimum caput.
EU. Eia, Eutrapele, pancratiastis solertia
Omnes intendas ingenii nervos. Sophron,
Cadant gemitus. Mercurius, Iovis nuncius,
Nunquam aeque patri suo atque ego tibi
Nuntium laetitia foetum hac nocte referam.
Tu modo lento domum gradu catenas defer.
PHIL. Nihi desperes, Sophron, faecundus est Eutrapelus.
EU. Omnes condidici calliditatis articulos.
IOC. Spei spes nulla est, umbram captarem spei.
EU. Quae insperata accidunt iucundius animum
Deleniunt, pensum curemus. Here, eamus,
Nec nos praevortier sinamus infortunia.
PHIL. Vale, Sophron, mox ad vivos rediture.
IOC.
Et vivite faelices, amici meritissimi,
Ipse vivos sive revisam mortuos.
Quid si dolosis Eutrapelus insidiis
Diem hunc caede vindicet? At cras rem peragent.
Si cras pariter? At perendie, sic nulla necis
Fuga. O diram lucem! Quin te hinc proripis,
Ergastes? Quid? Deseram? Animam relinquam potius
Quin te prodis. Igitur et una occidis?
Ultro non dubiam vocare necem fides vetat.
At hoc cum saepe volo, saepe me velle paenitet.
Iterum volo tamen et iterum paenitet.
Postea me non velle paenitet, et postea
Me paenitet paenituisse. Ita in diversum
Mentem maerores rapiunt. Eheu! Quam ego
Nunc totus displiceo mihi. Dum celor metus,
Si patefio pericula me agitant,
Truces undique angustiae. O durae compedes,
Quid cessatis ad me currere, meaque arctius
Complecti crura? Nam vos Captiva nihili faciet.
Corpus gravetis usque, fidem vincetis nunquam.
Sed vos non incuso. Archophylax, siliceum
Pectus! Ah Captiva, si fatuum iam vidisses tuum!
Oh, quid sentio? Guttatim cor contabescit mihi.
Religio, Captiva, suscipe me. Oh! Quid video?
Quid? Quid est? Quid? Quid?
ACTUS III, SCENA vii
IOCULUS, ADULANTIUS, ARCHOPHYLAXARCH.
Qui piger est nauci est, nimis id genus odio
Persequor, ha ha ha ha, hem, qui ut capitis
Sic corporis pigritia asinos superat.
Hic somno obrutum. Heus pecus, nondum nox suas
Refudit tenebras. Surge, Iocule, Iocule.
Aedpol emortuum suspicor fatuum.
Nihil est (crede) rerum omnium quod mavelim
Quam me hoc vere suspicarier. Animam
Comprimit mortuus. Holla, exite aliquis.
ACTUS III, SCENA viii
IOCULUS, ADULANTIUS, ARCHOPHYLAXARCH. Quid turbae est prae foribus?
AD.
Animulus noster Ioculus —
ARCH.
AD.
ARCH. Dii meliora! Iocule, mi lepuscule.
Heu me! Frigidulus est, verbero. Hoc tua
Contigit amarulentia, lues.
AD.
ARCH. Opem praesta, stipes, manum humeris suggere
Pro fulcimento, sic, sic. Corpus plicemus, sic, sic.
Superi adeste in suppetias! Oh halitum
Occeptat ducere, in pedes erigamus, sic, sic.
IOC. Captiva.
ARCH.
IOC. Ah here, tune eras? Quid hic agis?
ARCH.
Mi Iocule?
IOC.
Valent catenae pondere.
ARCH.
Adulanti, catenas et ensem domum defer
Quam ocyssime, et moras intus praecipitare
Iubeas.
AD.
ARCH.
AD. Mi Iocule, nihil hero de satyris.
IOC.
Nihil, Adulanti.
ARCH.
Et gemebunda Captivam eiulabat fatuus!
Ita me sancta iuvet salus, suspicio est
Veneficiis praestigitacrem e vivis
Conari fatuum amolier, mihi quippe
Tot creat hilaritudines. Rem totam expiscabor,
Quo atrocius plectam.
IOC.
ARCH.
IOC. Noli hodie Captivam supplicio dare.
ARCH. Perperam tibi, si annuam, consulerem,
Iocule. Perniciem tibi intentavit incantamentis,
At non incastigata fecerit.
IOC.
Here.
ARCH. Annum iam, Iocule, et plus eo
Post latam mortis sententiam, te hoc identidem
Exorante. Eam nobis superstitem tenui,
Et malo istuc tuo concessum video,
Nihil iam preci, Iocule, loci relictum est.
IOC. Obsecro, here.
ARCH.
Medicemur aegritudini.
IOC.