Tessera caerulea — commentariolum.
ALEXIUS COMEMNUS TRAGOEDIA
ARGUMENTUM
mmanuel Comnenus orientis imperator, ut securius imperium transmitteret ad filios suos, relegavit in insulam Ennam fratrem suum Andronicum, qui diademati insidiabatur; eiusque filios Emmanuelem, et ioannem carcere detinuit. Defunctus subinde Emmanuel, haeredem imperii reliquit Alexium Comnenum, annos 15 natum sub Xenes matris tutela. Haec affectu in Sebastum aulae praefectum ducta, commisit huic imperii gubernationem. Sed quia potentia ad tyrannidem abutebatur, turbis involvit imperium. Tentarunt permulta, sed incassum, proceres, ut Sebastum deprimerent. Demum revocant ab exilio Andronicum, ut ei imperii gubernationem committant. Adest ille; et cum numeroso exerctu urbem ingreditur, sub specie sublevandi imperii a tyrannide Sebasti, reipsa ut se Imperatorem constituat. Succedit votum. Ita occupat affectum populi, ut Imperator acclametur, cogaturque Alexius eum in imperii collegam assumere. Solio potitus, exoculari iubet, et ad perpetuum carcerem damnari Sebastum; deinde per falsas criminationes Xenen, ac demum ipsum Alexium vita privari. Vide rei seriem fusius apud Nicetam.
ALEXIUS imperator
ANDRONICUS patruus Alexii
EMMANUEL filius maior Andronici
IOANNES filius minor eiusdem
HENRICUS princeps Ungariae.
SURENA supremus capitaneus Andronici
HARPAGUS magus
ADRASTUS capitaneus armorum Caesareorum
ANGELUS praefectus Alexi
CLEARCHUS gubernator urbis
ISACIUS praefectus praesidii
ORONTES socius Henrici
UMBRA EMMANUELIS
STEPHANUS ab Alexio ad Andronicum legatus .
LEGATUS REGIS AQUITANIAE
CAPITANEUS
SEBASTUS, <GEORGIUS, EPHOEBUS>
SALTUS UMBRARUM
Portus maris in quem excedunt. Andronicus exscendit ad Constantinopolim. Antequam tamen urbem ingrediatur, statuit explorare eius statum, ac interim invisere sepulchrum Emmanuelis sui fratris.
ANDRONICUS. SURENA BELLI DUX, HARPAGUS MAGUS. EXERCITUS
ANDR. Tandem, solutus carcere, excussi situm
Torpentis antri. Fata se tandem mea
In vota flectunt! Quando fatali obviat
Fortuna crine,lenta tollenda est mora.
Quae lenta gressu plumbeo adventat, nisi5
Teneatur arcte vincta, momento fugit.
Occasionem quando praemittit, cape.
Sic gloriari poteris, ad nutus tuos
Non impeditam obire Fortunae rotam.
SUR. Diuturna post exilia et infaustos dies,10
Desiderati littoris amoenum sinum
Tandem tenemus. Fessus hic miles suae
Tempus quieti postulat. Sed tu ducum
Idea, princeps laura ac olea inclyte,
Ingredere moenia urbis, et amoena tuos15
Luctus volupta digere. HARP. Huc princeps gradum
Reflecte, quo te fama, quo sanguis vocat,
Tuoque capiti proxime incumbens honor.
Nimis indecorum est regia stirpe editum,
Patruumque magni Caesaris, caeci horrida20
Habitare nemoris antra, et agresti dies
Ducere sub umbra. Tanta tolerasse hactenus,
Rege a tyranno, a fratre germano, est satis.
iam blanda te fortuna ridente aspicit
Tenore vultus. iam tibi imperium eminus25
Adgestiente fronte blanditur; fores
iam tibi repandit civitas; iam te tuus
Amante reducem stringit amplexu nepos,
Tuosque pronum ad poplites sceptrum videt
Veteres procellas sidere, et amoena integrae30
Tranquillitate pacis insterni mare.
Tranquillitate pacis insterni mare.
ANDR. Consilia vestra laudo, sed prius tamen
Quam gressum ad urbem proferam, ignotus brevem
Vicini in umbra nemoris, ad lenes aquas
Capiam quietem. HARP. Dum tuum ingressum mora35
Fastidiosa protrahis, primum tuum
Exilium adauges altero exilio. AND. Nimis
Improvidae esset mentis ingressum prius
Tentare in urbem, quam urbis explorem statum,
Meumne in aulam rursus adventum probet?40
Quis sit nepotis animus? Aut quo me paret
Excipere honore? Quo imperi affectu colar?
Qui sint amici? SUR. Fiat affectus tuus
Quod dictat animo; longa mihi tamen est mora,
Unumque credo saeculum quemvis diem,45
Augusta ut inter brachia in amoris sinu
Cernam Andronicum. AND. Dum ergo per fidos meos
Exploro sensa civium et procerum animos;
Tu Martiali milites ludo occupa,
Ne marceant ab otio. Gravius nihil50
Vires virosque effoeminat, quam si semel
Torpere discant. SUR. Nutibus prompti tuis
Paramus animos. Ite, virtutis date
Documenta vestrae, milites. AND. Satis est; vigor
Excelsus animi, nobilis virtus, manus55
Vis expedita, promptus in Martem calor
Recreavit oculos. Cura nunc superest mihi,
Dignum calori praemium vestro dare.
Recipite vos in castra. Tu primos duces,
Surena, delige, qui meum stipent latus,60
Dum me ad sepulchrum fratris affectus vocat.
Sebastus suadet Alexio ut severior sit in viros principes, et eorum capita metat. Hic ad sublevandas curas decernit se venatu exercere.
SEB. Magne Imperator, cuius ad sacros pedes
Amicus omnis civium affectus cadit,
iam, quando templi ianus occlusit fores,
Pacisque oliva vertici inserpit tuo,65
Impende totas publicae curas rei,
Ut quod benignus Numinum assensus tuis
Sceptris subesse iussit, id parta queat
Gaudere pace. ALEX. Cura me sola haec premit,
Ut liberalem Numinis dextram pari70
Sequar labore, quodque concessit polus,
Servem procellis liberum. Nec iam putem
Ullum imminere turbinem solem meae
Qui possit aulae tegere. SEB. Tu sol es tuae
Aulae, Imperator. ALEX. Ergo, quod decet, omnibus75
Semper benignus. SEB. Imo, quod decet magis,
Semper severus. ALEX. Reddit exosum rigor.
SEB. Bilem facit clementia. ALEX. Et charum suis.
SEB. Sol ipse, quamvis lucis arrisu piam
Benignitatem spiret, ex imo solo80
Trahit vapores, unde nonnunquam suae
Obfuscat aurum frontis et densis tegit
Vultum tenebris. ALEX. Nubium audaces tamen
Iterum procellas frangit, et veluti novum
Typhaea, pluvio in imbre praecipites agit.85
SEB. Non sine dolore, namque vel pluviis faces
Miscet volantis fulminis, vel se gelat
Vapor in nocentem grandinem. Quod si polo
Nocere sol non possit, in terram suas
Effundit iras. ALEX. Turbo sit quamvis procul,90
Qui parere vilem possit Augusto metum,
Praesidia nostri militis iubeo tamen
Per fora, per urbis moenia, ad portam, et meam
Geminari ad aulam. SEB. Non sat est. ALEX. Quid est super?
SEB. Metenda sunt papavera, et rigida manu95
Truncanda capita fortium. Inferior metu
Plebs continenda. Nomine benigno tua
Movendi ab aula principes; nullus nimis
Potens ferendus; quisque cogendus metu,
Tuo ut superbum verticem adsternat pedi.100
ALEX. Ponendus ergo sanctus Astraeae timor,
Legumque cultus, iurium cura, et Deum?
SEB. Suus monarchis genius est Numen, sua
Lex est voluntas. AL. iusta si fuerit. SEB. Opus
Quodcunque regum est, nemo censura notat.105
ALEX. Si nemo reges iudicet, reges Deus
In ius vocabit. SEB. Coelites toti suis
Immersi Olympi gaudiis, nullis soli
Curis aguntur. ALEX. Ipsa mens intus reos
Agit suorum criminum, et vindex fero110
Urget flagello. SEB. Regibus quidquid lubet,
Licitum esse causa publici iussit boni.
AL Desine, Sebaste. In nostra fatorum vices
Aptabo vota. Cura nunc alio vocat.
Ne sub molesto pondere imperii, animus115
Pressus fatiscat, iste venatu dies
Est transigendus. SEB. Quidquid optabis, tuus
Dabit Sebastus. Ite servorum manus,
Ad inferendam belluis stragem, canes
Aptate. Totam excurrere Dianae plagam,120
Omnemque caede implere regionem placet.
Alexius dolet se cogi ad tenedum captivum Emmanuelem suum affinem; demum Adrasti et Angeli consiliis inductus mandat eum carcere liberari et secum ad venationem deduci.
ALEXIUS, ANGELUS, ADRASTUS
ANG. Qua nube cerno regiae frontis decus,
Pulchrosque gemini luminis soles tegi?
ADR. Quae larva pacem cordis Augusti impetit
Vultusque gratiam eripit? ALEX. Amici, meos125
Animo dolores vester affectus levat.
ADR. Perferre multa, regium est. Sed quid premat,
Auguste, pande. Si malo nullam tuo
Licet medelam porgere, licebit simul
Illacrymari, aut sanguinem e venis dare.130
ALEX. Me lacrymari convenit, quando mea
Fortuna cogit esse me, qui non fui,
Crudelem, atrocem, barbarum, immitem, ferum.
O meta acerbae sortis Emmanuel! Tuos
Deploro casus! Carceris tetri specu135
Tu, me iubente, floridae aetatis dies
Miserandus, exspes, nudus, obscurus teris,
Captivus eius Caesaris, qui se tui
Amore, ferro victimam optaret dare.
Tamen hoc ferendum est. Carceri affixum tuo,140
Et compeditum vinculis, ferro gravem
Videre cogor! Quis tibi iustus sinum
Sensus flagellat? Audio querelas tuas:
Tu mihi rigores exprobras; tu me reum
Facis iacentis iuris et legum, et tuae145
Mortis sub atro turris umbrosae specu.
Sed si daretur cernere, in quanto mihi
Natent dolore viscera, medelam tuo
Pietas dolori adferret, et forsan, mei
Miseratus ipse, diceres: “Quantis miser150
Fatis Alexi volveris! Verum est. Tua
Graviora sunt tormenta tormentis meis.
Ego catenis sortis adversae ligor,
Te captum amoris fortius nodi tenent.
Ego fero pedibus vincula; at cordis sinus155
Tibi ligatur.” ANG. Desine, Auguste, auream
Serenitatem pectoris et oris diem
Involvere atra nube moeroris. Leve
Malum est quod ipse auferre, si velis, potes.
ADR. Est grande probrum Caesari, affectus suos160
Nescire regere, Caesarem invictum levi
Vinci dolore. ANG. Regia potestas cadit,
Ubi voluntas regia alterius trahi
Se in vota patitur. ADR. Quid iuvat sceptri decus,
Si tua voluntas serva sit? An aequum putas,165
Ut, quod benigna sidera in plebem fluunt,
Illud negetur Caesari? Qui non potest
Praestare, quod vult; quod potest, saltem velit.
Tu velle, quidquid pectori arridet, potes.
Indigna solvi vincula imperio iube,170
Simulque regno gaudium ac aulae diem
Tibique pacem redde. ALEX. Sum victus. Probo
Consilia vestra. Adraste, captivum iube,
Suis catenis liberum, in puram diem
Redire ab umbris. Vosque vicinum in nemus175
Ubi ferarum praelium indixi, meum
Conducite ante vultum, in amplexus meos.
ADR. Ad iussa propero; gaudium Augusto dabo.
Suadetur Alexio ut Sebastum nimium insolentem et omnia sua libertate in imperio agentem non patiatur. De modo quaeritur. Suadetur ut consilia et vires adventantis Andronici sui patrui admittat.
ALEXIUS,. GEORGIUS, ORONTES CONIURATUS CUM ANDRONICO
ALEX. Solum relictum est, quando, quam nomen notat,
180
Auctoritatis gloriam, in cives suos
Ius imperandi tibi rapit, sibi arrogat.
Qui patre natus rustico, armentis sua
Dare iura didicit; tuque, cui nuper suum
Diadema, sceptrum, purpura, et regni notas185
Haereditate Caesar adeundas dedit,
Langues supino in otio et deses tuam
Spectas ruinam? ORON. Parce, si zelus meus
Tibi probrosum, nomine indignum tuo,
Auctoritate devium, vilem, nimis190
Iniuriosum Caesaris titulo, dolum
Hodie coactus detego. O faustum diem
Si novus Ulysses extraham e vili statu
Magnanimam Achillen! GEOR. Repete quid honori tuo,
Quid glorioso nomini, quid et indoli195
Avarae honesti, quid tui populi anxio
Studio et saluti debeas. ORON. Quamdiu reses
Calcari honorem nominis tanti feres?
Quis vilis animus ille, quis lentus potest
Videre sceptro rusticam impleri manum?200
Diadema regni capite plebeio geri?
In regio ostro ardere pastorem gregis?
Ab hoc teneri sedis Augustae locum?
Cives gementes opprimi? Regnum erui?
Tyrannicumque Caesari imponi iugum?205
Resume veteres indolis flammas tuae,
Teque tibi redde. Regere te hanc molem decet.
Pereat Sebastus. ALEX. Vestra consilia placent.
Sed, ut teratur anguis, aut flammans Hydrae
Caput metatur, arduum est. GEOR. Facile id manus210
Probabit illa, cui cor Alcidae in sinu est.
ORON. Ergo timoris lege suppones iugo
Servile collum? Cuique natura et Deus
Dedit imperare, servitus illum premet
Infamis et probrosa? Quem demum exitum2157
Res sortietur? Nempe in Augustas fibras
Mergetur ensis, perque fatalem impetum
Omnem cruorem exhauriet. Crudum hunc dolum
Cudit Tyrannus. Astra mendacem arguant
O utinam Orontem! Tempus, effatum meum220
Verum docebit, quando spectabis tygrin
In execrandos abripi excessus, nisi
Malum remedio praevenis. ALEX. Quid tu mihi
Suades Georgi? GEOR. Conteri elatum caput.
ALEX. Ut conteratur quis mihi praestet modum?225
GEOR. Contra tyrannum vivere indignum, ferox
Turba excitetur; sique non satis est, manus
Armata ferro saeviat, et enses pia
Crudelitate in impium immergat latus.
ALEX. Nimium Sebastus praevalet. ORON. Nimium times,230
Auguste, servum. Promptus armatam adferet
Manum Andronicus, cuius adventus bonum
Commune spectat, militum armata ut manu
Ferocientis tygridis fastum opprimat.
ALEX. Si militari patruus auxilio meam235
Causam tuetur, nullus est metui locus.
Emmanuel solutus carcere laxat habenas furori suo, quem captivus in Alexium concepit. Suadent Ismenus et Orontes ut se Henrico coniungat ad captivandum in venatione Alexium, adstiturum quoque suum parentem Andronicum, qui vicinus adest. Placet consilium.
ISMENUS, ORONTES, EMMANUEL
EM. Tandem leonem turris infaustae cavo
Solvisti, Alexi, cuius armato tibi
Lacerentur ungue viscera, et dente abdita
Terantur ossa. Nulla iam pietas, timor240
Nullus furorem reprimit. Haec hodie manus
Documenta statuet, nobilis quantum indoles
In ultionem possit, ubi gemuit diu
Oppressa inique. Barbare! Infamis! Tuo
Indigne sceptro, regia indigne infula,245
Tu me propinquum in sanguinem atroci doces
Saevire dextra. Qua manum culpa ream
Contaminasse me arguis? Quove in tuam
Autoritatem scelere deliqui nocens?
Ut turris alto carcere, profundo specu,250
Ferro, catenis, vinculis, collum et manus,
Pedesque vinctum stringeres? Quod si meum
Scelus est propinqui sanguinis nexus, tibi
Affinis esse desino; abiuro tui
Propinquitatem sanguinis. Sed tu quoque255
Affinis esse desines, nam te meus
Rescindet hodie sorte vivorum mucro.
Quae caeca te consilia — sed amato mihi![]()
Concepta voto — ut liberum ferro dares,
Movere? Nempe ut ultio dextra mea260
In te veniret. Mille iam turgens sinus
Tormenta ferro parturit. At uno tamen
Letho cadendum est, sed pari meritis tuis,
Immani, atroce, barbaro. Ad pulchram vocor
Pugnam ferarum. Venio, caesurus pari265
Venatione belluam, et praedam meae
Irae daturus, spiritum impurum impii.
ISM. Breviore fraeno reprime furorem. Male
In damna celerem propria praecipitas pedem.
EM. Praerupta nulla nobilis sanguis timet.270
Cadam libenter, si meo casu cadat
Oppressus hostis. OR. Viribus maius tuis
Opus est, quod audes. EM. Dexterae vires dabit
Spes ultionis. ISM. Ausus imprudens trahit
Post se dolorem. ORON. Quis tibi assistet? EM. Meus![]()
275
Genius, manusque, et mentis excelsae vigor.
ISM. O stirpis altae germen excelsum! Tuo
O digna virtus sanguine! En, si quid tuis
iurata studiis dextera Ismeni valet,
Agere parata. Tu tamen motas preme280
Animi procellas. Tutius saevit furor,
Dum mens serena est. EM. Irritae est dextrae labor
Undae rapaci obstare, dum torrens ruit.
ORON. At si tenetur, prata maiore irruens
Furore inundat. ISM. Pauculam, princeps, moram285
Concede moto fluctui. Saevit magis
Vindicta, cum maturuit. EM. Sed quid tenet?
ISM. Aures benignas exhibe Ismeno et tace.
Venationi milite accinctus suo
Henricus aderit. Ille condensum nemus290
Cinget corona Martia, et cautum minus
In rete coget Caesarem. EM. Opponet latus
Nostris Sebastus ausibus. ISM. Sua huic quoque
Iam sunt parata vincula; excubias meum
Corrupit aurum; tecta perfidia latet.295
Cum vinculato filio et Xene suas
Refert catenas. EM. Sed quid in vinctos erit
Definiendum? ISM. Statuet id genitor tuus,
Qui non remota hinc sede collectas habet
Martis parati copias. EM. Genitor meus300
Propinqua Martis agmina in bellum trahit?
Valete socii. Patris in amplexus ruo.
ISM. Abi, parenti occurre. Nos turrim imterim
Tentamus aditus, qua tuus frater gemit
Inter catenas. Fausta si nostro annuat305
Fortuna voto, aut erutum tristi cavo
Dabimus sereno solis aspectu frui,
Aut nostra discet studia. EM. Properandum est opus.
Sebastus, Stephanus, et Clearchus indignantur solutum carcere Emmanuelem, constituunt eum in venatione aggredi, et socium conspirationis adsciscere Henricum.
SEBASTUS. STEPHANUS, CLEARCHUS
SEB. Quam triste ad aures nuncium attonitas venit,
Quod mihi sepulto sole funestat diem!310
Incaute Alexi! Improvide o nimium tuae,
Auguste, cladis! Stephane, quo regnum ruet?
Clearche, quod Fortuna discrimen parat?
Caesare iubente in liberam Emmanuel diem
Positis catenis rediit. An cauta haec satis315
Consilia credam? STEPH. Facta magnorum haud licet
Notare virga; liberum iustis tamen
iuvenem ferocem vinculis mitti e specu,
Probare nequeo. Debuit vivae sinu
Retinere mentis, quantus audacis furor320
Odiumque semper iuvenis in regnum fuit,
Quae vis minarum, quanta vindicatae sitis,
Amorque sanguinis. SEB. Hoc ministrare est suo
Hosti mucronem, quo per alterius sinum
Imam latentis spiritus sedem eruat.325
Quam sit ferocis spiritus, quamque indolis
Pronae in furores mentis Emmanuel dedit
Saepe documenta, nec minae frangunt fibras,
Nec blanda pectus molliunt. Totum trahet
Imperium in arma. CL. Videre mihi videor ferum330
Congesta per cadavera, et lethi strues
Agi leonem; more fulmineae facis
Cives ruina sternere; innocuos viros
Ungue lacerare, dente laniare; undique
Cumulare caedes, funera, exitia, omnium335
Populationes urbium, interitum imperi.
Hinc moestus Oriens, sanguine exhaustus, sua
Suffusus ora lacrymis pacem rogat,
Pia astra pacem, et devovet Averno diem,
Qui tam ferocem belluam ex antri cavo340
Eliberatam publico soli dedit.
SEB. Consilia in unum nostra conspirant. Modus
Quo sortiamur exitum optatum rei,
Est cogitandus, quoque securi obvium
Discrimen evitemus. Adversae impetum345
Qui sortis antevertit, in faustum trahit
Sua fata cursum. STEPH. Modica scintilla unica
Sopitur undae guttula, at vires ubi
Concepit ignis, maius affusis capit
Ipsis ab undis robur. SEB. In vulnus recens350å
Facilis medela est. Quando iam serpsit malum
Violentum ad arcem cordis, et vitae occupat
Sedem latentis, irritus ferri est rigor
Et vanus ardor ignis admoti. CL. Morae
Truncentur omnes; ense nascentis caput355
Hydrae amputetur, antequam imperii malo
Caput secundum pullulet. iusto omnium
Censum timori pendat unius cruor.
SEB. Sic res agatur. Cura nunc ista est mea,
Venatione in proxima arcano dolo360
Parare laqueos, queis pede incauto fera
Irretiatur, perque dispositas manus
Ferro immoletur. Interim, ne quae notet
Indicia fraudis Caesar, Henrico est rei
Pandenda series, caeterum nulli. Fides365
Huius probata saepius, certam mihi
Spem pollicetur. CL. Sola discrimen mora est,
Si differamus. SEB. Ergo truncentur morae.
STEPH. Properate. Votis annuit nostris polus.
Campus, in quo tumulus est Emmanuelis, et huic imposita eius statua. Insultat Emmanuelis cineribus Andronicus. Prodit e sepulchro umbra Emmanuelis, praedicit Andronico infamem mortem Constantinopoli obeundam. Territus statuit abire Constantinopoli, sed animatur ab Harpago.
ANDRONICUS, HARPAGUS, SURENA, BELLI DUCES (PERSONAE MUTAE)
AND. En tristis ille funeris acerbi locus,
370
Fratris sepulchrum. Veteris in mentem subit
Sensus doloris. Ite, magnanimi duces,
Sub explicatas frondis arboreae comas,
Dum solus animi vulnera revolvo, et meos
] Repeto dolores, et pia officia sacris375
Depono fratris ossibus. Recedunt omnes. Tandem iaces,
Scelerate frater, quoque te duxit tuus
Error, suprema ad fata venisti! Male
Postquam nefandus spiritus ad umbras Stygis
Abreptus ivit, marmore sub isto iacet380
Cinis superstes. Canibus aut dandum fuit
Corpus vorandum, aut vile ludibrium in levem
Auram cinis spargendus. Hic tumulus tuas
Male tegit umbras. Ruite, quae tanto probro
Datis sepulchrum marmora in vilem struem.385
Vellem in minutum pulverem, quem vel cadens
Abominandum redderet nimbus lutum,
Vel sparsum in auras raperet Aquilonis furor,
Ut nulla vestri memoria exstaret super.
At tu sepulta mole sub grandi fera,390
Mihi leo, pardus, ursus, humanus tygris
Induta membris, si potes Averni ultima
In sede, qua te sulphure, et flamma, et flagro
Tota furiarum immanium exercet trias.
Si potes, acerba sensa germani tui395
Se vindicantis excipe. Triumpho, tuo
Letho superstes; vindice exuvias tuas
Calcare planta gaudeo; extinctum iacet
Hoc marmore odium, quo tuum fratrem impius
Frater petebas; nunc meo aperitur locus400
In te, tyranne. Te licet fatum meae
Rapuerit irae, sanguis est tuus super,
In quem furore dextera haec saevo tonet,
iustasque tolerati exilii, et atri specus
Poenas reposcat. Quamdiu stirpis tuae405
Vivit vel unus surculus, nunquam manus
Quiescet ista, donec extinctum igneo
Transmittam Averno. Barbare! Infande! Impie!
Nihil reponis? Surge, si potes, tuo
Scelerate tumulo. Ssurge, et in fratrem tuos410
Repete furores. Erigit se statua. STAT. Ecce me, nondum satur
Meo, tyranne, funere! Et cineres quoque
Audes iacentum Manium insano impetu
Turbare? Mundi bellua, en coram vides,
Quem provocasti, Caesarem ac fratrem tuum,415
Quem persecutus vivum es, et tumulo in suo
Adhuc lacessis mortuum. Extingue impii
Sitim furoris. Longa non ibit mora,
Cadet superbae mentis insanus tumor,
Et somniati gaudium imperii ruet420
Ultore coelo. Lenta si vindex Deus
Tonitura librat, at manu tandem tamen
Severiore torquet. Has fati tui
Aspice columnas.Evolvit telam, in qua picta sunt columnae quae sunt in foro Constantinopolis.
Caeca si nondum tuum
425
Ambitio et ira pectus obsedit, vide,
Quae tibi paravit lentus in poenas Deus
Supplicia scelerum. Proximus dies adest,
Qui te paratas poscat in poenas. Abi,
Dum me reponit pristinae paci quies.430
Reponit se statua ad priorem situm.
AND. Adeste amici, adeste! Quae species meos
Turbavit oculos? Umbra quae trepidum metu
Concussit animum? Fata quo retro meam
Sortem revolvunt? Frater, ah! Fratris minax435
Umbra truculento fulmine audacem tonat
In Andronicum! Ferte ventorum procul
Hinc me procellae. SUR. Nam quis heroum metus
Incessit animum? AND. Ah! Versa fortunae est rota,
Et Andronici fata retrorsum fugat440
Germanus ultor. Imperi vanae spei
Quid servio ultra? Pone, queis bullit sinus,
Vota, Andronice. Pone speratae diu
Coronae amorem. Vita privata est tibi
Ducenda posthac. Invide o coeli furor!445
Crudelis aether! HARP. Quis tuam audaci manu
Retro agere sortem possit? Heroo excute
Vanos timores pectore, et temet tibi
Repone, princeps. AND. Frater extremum meo
Capiti minatur fulmen. SUR. Est vanus metus,450
Quo ludit umbra. AND. Serius nimium mihi
Est iste lusus. SUR. Quisque quod gravius timet,
Credit facilius. Crede, quod suadet sine
Nebula serenus animus. AND. Haec vidi vigil,
Quae mihi cruenta exulcerant plaga sinum.455
HARP. Et vigil aberras. Nempe, non cernis tuis![]()
Quod servitutis impiae imponat iugum
Natis Sebastus; non vides quanta opprimat
Regnum ruina; non vides quanto tuos
Spectet dolores gaudio; quanto petat460
Tua damna fastu; quam superbifico gradu,
Quem tibi subesse sorte nascendi sua
Conditio iussit vertici incumbat tuo.
AND. Pectus timore solvitur, et animus suae
Serenitati redditur. Video nimis,465
Quos moliatur umbra Avernalis dolos.
Ingrate frater! Ulula Stygiali lacu
Edita! Quod ante vivus in fratrem scelus
Per vim patrasti, credis extinctus Stygis
Firmare larvis? Sed timor cessit; prior470
Furor, ultionis avidus, in pectus redit.
Nihil huius iram dexterae effugiet; ruam
Obstantis urbis moenia, et coelo invido
Per hostium cadavera ad solium ferar.
Si sors sinistra pugnet adverso impetu,475
Pugnantis ipsam sortis effringam rotam.